Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

on the calm

  • 1 tranquillus

        tranquillus adj.    with comp. and sup, quiet, calm, still, tranquil: mare, quod naturā suā tranquillum sit: tranquillo mari gubernare, L.: aquae, O.—As subst n., a quiet sea, calm: te ad scopulum e tranquillo auferre, T.: in tranquillo tempestatem adversam optare dementis est: tranquillo pervectus Chalcidem, on the calm sea, L.: non tranquillo navigamus, L.—Of the countenance, calm, undisturbed, serene: frons tranquilla et serena.—Fig., calm, quiet, peaceful, placid, composed, untroubled, undisturbed, serene, tranquil: ut appetitūs sint tranquilli: tutae tranquillaeque res omnes, S.: senectus, H.: tranquillior in plebem fecerunt, L.: tranquillior animo esse: in transferendis faciendisque verbis tranquillior: tranquillae tuae quidem litterae, i. e. bring peaceful tidings: tranquillissima res, T.: tranquillissimus animus. —As subst n., calmness, quiet, tranquillity, peace: esse amorem in tranquillo, T.: in urbe ex tranquillo moles discordiarum... exorta est, L.: videre nihil tranquilli.
    * * *
    tranquilla, tranquillum ADJ
    quiet, calm

    Latin-English dictionary > tranquillus

  • 2 tranquillum

    tranquillus, a. um. adj., quiet, calm, still, tranquil, opp. to motion or excitement (syn. serenus).
    I.
    Lit., chiefly of calmness of weather:

    ut mare, quod suā naturā tranquillum sit, ventorum vi agitari atque turbari,

    Cic. Clu. 49, 138:

    tranquillo mari gubernare,

    Liv. 24, 8, 12; 38, 10, 5; 28, 17. 12:

    leni ac tranquillo mari,

    Curt. 4, 2, 8:

    aequora,

    Val. Fl. 2, 609:

    aquae,

    Ov. P. 2, 7, 8:

    caelum,

    calm, tranquil, Plin. 2, 79, 81, § 192; cf.

    dies,

    id. 2, 45, 44, § 114:

    serenitas,

    Liv. 2, 62, 2:

    sic tranquillum mare dicitur, cum leviter movetur neque in unam partem inclinatur... scito illud non stare, sed succuti leviter et dici tranquillum, quia neque huc neque illo impetum faciat,

    Sen. Q. N. 5, 1, 1.—
    b.
    Subst.: tranquillum, i, n., a calm; a quiet sea:

    tranquillum est, Alcedonia sunt circum forum,

    Plaut. Cas. prol. 26; cf.:

    qui te ad scopulum e tranquillo auferat,

    Ter. Phorm. 4, 4, 8:

    in tranquillo tempestatem adversam optare dementis est,

    Cic. Off. 1, 24, 83:

    ita aut tranquillum aut procellae in vobis sunt,

    Liv. 28, 27, 11:

    tranquillo pervectus Chalcidem,

    on the calm, tranquil sea, Liv. 31, 23, 4:

    classicique milites tranquillo in altum evecti,

    id. 26, 51, 6:

    non tranquillo navigamus,

    id. 24, 8, 13 Weissenb. ad loc.; cf.:

    tranquillo, ut aiunt, quilibet gubernator est,

    Sen. Ep. 85, 30:

    alia tranquillo velut oscitatio,

    Plin. 9, 7, 6, § 18.— Plur.:

    testudines eminente dorso per tranquilla fluitantes,

    Plin. 9, 10, 12, § 35:

    immoti jacent tranquilla pelagi,

    Sen. Troad. 200.—
    B.
    Transf.:

    tranquilla et serena frons,

    calm, not disturbed, Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    tranquillo serenoque vultu,

    Suet. Aug. 79. —
    II.
    Trop., calm, quiet, peaceful, placid, composed, untroubled, undisturbed, serene, tranquil (cf. quietus):

    efficiendum est, ut appetitus sint tranquilli atque omni perturbatione animi careant,

    Cic. Off. 1, 29, 102:

    tranquillum facere ex irato,

    Plaut. Cist. 3, 21; so (opp. irata) id. Poen. 1, 2, 145:

    locus,

    id. Ep. 3, 4, 8:

    ut liqueant omnia et tranquilla sint,

    id. Most. 2, 1, 70:

    tranquillam concinna viam,

    id. Stich. 2, 1, 13:

    placata, tranquilla, quieta, beata vita,

    Cic. Fin. 1, 21, 71; cf.:

    pacatae tranquillaeque civitates,

    id. de Or. 1, 8, 30:

    nihil quieti videre, nihil tranquilli,

    id. Fin. 1, 18, 38:

    tutae tranquillaeque res omnes,

    Sall. C. 16, 5; so,

    res,

    Liv. 38, 28, 1:

    tranquillo animo esse potest nemo,

    Cic. Sen. 20, 74; cf.:

    tranquillo pectore vultuque sereno,

    Lucr. 3, 294:

    senectus,

    Hor. S. 2, 1, 57:

    otia sine armis,

    Luc. 2, 266:

    pax,

    id. 1, 171.— Comp.:

    ita hanc canem faciam tibi oleo tranquilliorem,

    Plaut. Poen. 5, 4, 66:

    tranquilliorem plebem fecerunt,

    Liv. 2, 63, 3:

    esse tranquillior animo,

    Cic. Fam. 4, 5, 6.—Of an orator:

    in transferendis faciendisque verbis tranquillior (Isocrates),

    Cic. Or. 52, 176.— Sup.:

    illud meum turbulentissimum tempus profectionis tuo tranquillissimo praestat,

    Cic. Pis. 15, 33:

    cetera videntur esse tranquilla: tranquillissimus autem animus meus,

    id. Att. 7, 7, 4:

    tranquillissima res,

    Ter. And. 3, 5, 14:

    otium,

    Plin. Ep. 7, 25, 2.—
    b.
    Subst.: tranquillum, i, n., calmness, quiet, tranquillity, etc.:

    vitam... in tam tranquillo... locare,

    Lucr. 5, 12; cf.:

    esse in tranquillo,

    Ter. Eun. 5 (8), 9, 8:

    in urbe ex tranquillo nec opinata moles discordiarum... exorta est,

    Liv. 4, 43, 3:

    seditionem in tranquillum conferre,

    Plaut. Am. 1, 2, 16:

    republicā in tranquillum redactā,

    Liv. 3, 40, 11.— Plur.:

    tranquilla tuens nec fronte timendus,

    Val. Fl. 1, 38.—Hence, adv., in two forms.
    1.
    tranquillē, calmly, quietly, tranquilly:

    inclamare,

    Plaut. Cist. 1, 1, 112:

    tranquille placideque,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    dicere, with leniter, definite, etc.,

    id. Or. 28, 99.— Comp.:

    tranquillius manere,

    Sen. Ep. 71, 15.— Sup.:

    tranquillissime senuit,

    Suet. Aug. 2 med.
    2.
    tranquillō, quietly, without disturbance (very rare):

    nec cetera modo tribuni tranquillo peregere,

    Liv. 3, 14, 6; cf. supra, I. b.—
    B.
    Transf., tranquillizing, bringing peaceful news:

    tranquillae tuae quidem litterae,

    Cic. Att. 14, 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tranquillum

  • 3 tranquillus

    tranquillus, a. um. adj., quiet, calm, still, tranquil, opp. to motion or excitement (syn. serenus).
    I.
    Lit., chiefly of calmness of weather:

    ut mare, quod suā naturā tranquillum sit, ventorum vi agitari atque turbari,

    Cic. Clu. 49, 138:

    tranquillo mari gubernare,

    Liv. 24, 8, 12; 38, 10, 5; 28, 17. 12:

    leni ac tranquillo mari,

    Curt. 4, 2, 8:

    aequora,

    Val. Fl. 2, 609:

    aquae,

    Ov. P. 2, 7, 8:

    caelum,

    calm, tranquil, Plin. 2, 79, 81, § 192; cf.

    dies,

    id. 2, 45, 44, § 114:

    serenitas,

    Liv. 2, 62, 2:

    sic tranquillum mare dicitur, cum leviter movetur neque in unam partem inclinatur... scito illud non stare, sed succuti leviter et dici tranquillum, quia neque huc neque illo impetum faciat,

    Sen. Q. N. 5, 1, 1.—
    b.
    Subst.: tranquillum, i, n., a calm; a quiet sea:

    tranquillum est, Alcedonia sunt circum forum,

    Plaut. Cas. prol. 26; cf.:

    qui te ad scopulum e tranquillo auferat,

    Ter. Phorm. 4, 4, 8:

    in tranquillo tempestatem adversam optare dementis est,

    Cic. Off. 1, 24, 83:

    ita aut tranquillum aut procellae in vobis sunt,

    Liv. 28, 27, 11:

    tranquillo pervectus Chalcidem,

    on the calm, tranquil sea, Liv. 31, 23, 4:

    classicique milites tranquillo in altum evecti,

    id. 26, 51, 6:

    non tranquillo navigamus,

    id. 24, 8, 13 Weissenb. ad loc.; cf.:

    tranquillo, ut aiunt, quilibet gubernator est,

    Sen. Ep. 85, 30:

    alia tranquillo velut oscitatio,

    Plin. 9, 7, 6, § 18.— Plur.:

    testudines eminente dorso per tranquilla fluitantes,

    Plin. 9, 10, 12, § 35:

    immoti jacent tranquilla pelagi,

    Sen. Troad. 200.—
    B.
    Transf.:

    tranquilla et serena frons,

    calm, not disturbed, Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    tranquillo serenoque vultu,

    Suet. Aug. 79. —
    II.
    Trop., calm, quiet, peaceful, placid, composed, untroubled, undisturbed, serene, tranquil (cf. quietus):

    efficiendum est, ut appetitus sint tranquilli atque omni perturbatione animi careant,

    Cic. Off. 1, 29, 102:

    tranquillum facere ex irato,

    Plaut. Cist. 3, 21; so (opp. irata) id. Poen. 1, 2, 145:

    locus,

    id. Ep. 3, 4, 8:

    ut liqueant omnia et tranquilla sint,

    id. Most. 2, 1, 70:

    tranquillam concinna viam,

    id. Stich. 2, 1, 13:

    placata, tranquilla, quieta, beata vita,

    Cic. Fin. 1, 21, 71; cf.:

    pacatae tranquillaeque civitates,

    id. de Or. 1, 8, 30:

    nihil quieti videre, nihil tranquilli,

    id. Fin. 1, 18, 38:

    tutae tranquillaeque res omnes,

    Sall. C. 16, 5; so,

    res,

    Liv. 38, 28, 1:

    tranquillo animo esse potest nemo,

    Cic. Sen. 20, 74; cf.:

    tranquillo pectore vultuque sereno,

    Lucr. 3, 294:

    senectus,

    Hor. S. 2, 1, 57:

    otia sine armis,

    Luc. 2, 266:

    pax,

    id. 1, 171.— Comp.:

    ita hanc canem faciam tibi oleo tranquilliorem,

    Plaut. Poen. 5, 4, 66:

    tranquilliorem plebem fecerunt,

    Liv. 2, 63, 3:

    esse tranquillior animo,

    Cic. Fam. 4, 5, 6.—Of an orator:

    in transferendis faciendisque verbis tranquillior (Isocrates),

    Cic. Or. 52, 176.— Sup.:

    illud meum turbulentissimum tempus profectionis tuo tranquillissimo praestat,

    Cic. Pis. 15, 33:

    cetera videntur esse tranquilla: tranquillissimus autem animus meus,

    id. Att. 7, 7, 4:

    tranquillissima res,

    Ter. And. 3, 5, 14:

    otium,

    Plin. Ep. 7, 25, 2.—
    b.
    Subst.: tranquillum, i, n., calmness, quiet, tranquillity, etc.:

    vitam... in tam tranquillo... locare,

    Lucr. 5, 12; cf.:

    esse in tranquillo,

    Ter. Eun. 5 (8), 9, 8:

    in urbe ex tranquillo nec opinata moles discordiarum... exorta est,

    Liv. 4, 43, 3:

    seditionem in tranquillum conferre,

    Plaut. Am. 1, 2, 16:

    republicā in tranquillum redactā,

    Liv. 3, 40, 11.— Plur.:

    tranquilla tuens nec fronte timendus,

    Val. Fl. 1, 38.—Hence, adv., in two forms.
    1.
    tranquillē, calmly, quietly, tranquilly:

    inclamare,

    Plaut. Cist. 1, 1, 112:

    tranquille placideque,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    dicere, with leniter, definite, etc.,

    id. Or. 28, 99.— Comp.:

    tranquillius manere,

    Sen. Ep. 71, 15.— Sup.:

    tranquillissime senuit,

    Suet. Aug. 2 med.
    2.
    tranquillō, quietly, without disturbance (very rare):

    nec cetera modo tribuni tranquillo peregere,

    Liv. 3, 14, 6; cf. supra, I. b.—
    B.
    Transf., tranquillizing, bringing peaceful news:

    tranquillae tuae quidem litterae,

    Cic. Att. 14, 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tranquillus

  • 4 aequor

    aequor, ŏris, n. [aequus].
    I.
    In gen., an even, level surface (ante-Aug. poet.; only once in Cic. and once in Sallust): speculorum aequor, a plane surface, as of a mirror, Lucr. 4, 106; 291:

    in summo aequore saxi,

    upon the polished, smooth marble surface, id. 3, 905: camporum patentium aequora, * Cic. Div. 1, 42:

    campi,

    Verg. A. 7, 781;

    and without campus: Daren ardens agit aequore toto,

    id. ib. 5, 456:

    at prius ignotum ferro quam scindimus aequor,

    id. G. 1, 50; 1, 97;

    of the desert,

    id. ib. 2, 105:

    immensum spatiis confecimus aequor,

    id. ib. 541:

    primus in aequore pulvis,

    Juv. 8, 61; and once of the heavens: aequora caeli Sensimus sonere, Att. ap. Non. 505, 8 (Trag. Rel. p. 139 Rib.).—
    II.
    Esp., the even surface of the sea in its quiet state, the calm. smooth sea (“aequor mare appellatum, quod aequatum, cum commotum vento non est,” Varr. L. L. 7, § 23 Müll.: quid tam planum videtur quam mare? ex quo etiam aequor illud poëtae vocant, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. 65, 2 (cf. pontou plax, Pind. P. 1, 24).— Also, in gen., the sea, even when agitated by storms, Lucr. 1, 719:

    turbantibus aequora ventis,

    id. 2, 1:

    silvaeque et saeva quiērant aequora,

    Verg. A. 4, 523 et saep.:

    per undosum aequor,

    id. ib. 313:

    contracta pisces aequora sentiunt,

    Hor. C. 3, 1, 33:

    juventus Infecit aequor sanguine Punico,

    id. ib. 3, 6, 34 al.—Sometimes pleonast. with mare or pontus:

    vastum maris aequor arandum,

    Verg. A. 2, 780:

    tellus et aequora ponti,

    id. G. 1, 469.—Of the surface of the Tiber, Verg. A. 8, 89 and 96 (so, mare of the Timavus, id. ib. 1, 246;

    and unda of rivers, as of the Simoïs,

    id. ib. 1, 618).—In prose writers after the Aug. per.:

    placidum aequor,

    Tac. A. 2, 23:

    penetrare aequora,

    Val. Max. 9, 1, 1; so Curt. 4, 7; Plin. 4, 12, 24, § 76; Mel. 1, 2. Once even in Sallust: aequore et terrā, Sall. Fragm. ap. Don. ad Ter. Phorm. 2, 1, 13 (p. 390, n. 81 Kritz.) dub.

    Lewis & Short latin dictionary > aequor

  • 5 quiesco

    quĭesco, ēvi, ētum, 3 (the uncontr. Part., QVIESCITA, Inscr. Don. cl. 10, n. 11), v. n. and a. [quies], to rest, repose, keep quiet.
    I.
    Lit.:

    placida compostus pace quiescit,

    Verg. A. 1, 249:

    felicius ossa quiescant,

    Ov. Ib. 305:

    patrono meo ossa bene quiescant,

    Petr. 39:

    numquam hodie quiescet,

    Plaut. Mil. 2, 2, 59:

    renovat pristina bella, nec potest quiescere,

    Cic. Rep. 6, 11, 11:

    non somno quiescere,

    to get no rest, Curt. 4, 13, 18:

    non aure quiescit, Non oculis,

    Val. Fl. 2, 43: quoniam in propriā non pelle quiessem, Hor S. 1, 6, 22.— Impers. pass.:

    quibus quidem quam facile potuerat quiesci, si hic quiesset,

    which we might easily have been spared, Ter. And. 4, 2, 8; Symm. Ep. 1, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    In polit. or milit. affairs, to keep quiet, remain neutral, abstain from action, Cic. Att. 9, 10, 10:

    pro condicione temporum quieturus,

    Suet. Caes. 16:

    quieverant per paucos dies,

    Liv. 22 4, 1; Curt. 10, 8, 16.—
    2.
    To rest, sleep:

    quievi in navi noctem perpetem,

    Plaut. Am. 2, 2, 100; id. Merc. 2, 3, 36; Nep. Alcib. 10, 4:

    eo cum venio, praetor quiescebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 14, § 32:

    somnum humanum quievi,

    I slept like a human being, App. M. 9, p. 218, 14.—
    3.
    Of inanim. things, to rest, lie still, be still or quiet:

    et prato gravia arma quiescunt,

    Verg. A. 10, 836:

    flamma,

    ceases to burn, id. ib. 6, 226:

    quiērunt Aequora,

    the waves are at rest, do not rise, id. ib. 7, 6: felicius ossa quiescant, Ov. Ib. 305; Petr. 39:

    molliter ossa quiescant,

    Verg. E. 10, 33:

    quiescentes Nili aquae,

    standing waters, Plin. 13, 11, 22, § 71:

    venti,

    id. 17, 22, 35 §

    170: quiescit terra,

    rests, lies fallow, id. 17, 5, 3, § 39:

    humus,

    Petr. 123:

    quiescunt voces,

    are still, silent, Ov. Tr. 1, 3, 27.—
    4.
    To make a pause in speaking: quiescere, id est, hêsuchazein, Cic. Ac. 2, 29, 93.—
    II.
    Trop.
    A.
    To suffer or allow quietly, to peaceably permit a thing to be done:

    quiescere rem adduci ad interregnum,

    Cic. Att. 7, 9, 2.—With in and abl., to rest in, be content with:

    ne victos quidem in miserā et inopi senectā quiescere,

    Just. 14, 3, 10.—
    B.
    Neutr., to cease, leave off, desist from any thing:

    quiesce hanc rem modo petere,

    Plaut. Most. 5, 2, 51:

    statuere atque ediscere,

    Gell. 2, 28, 2: manibus significare coepit utrisque, quiescerent, Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 8:

    indoctus discive trochive,

    Hor. A. P. 380.—
    2.
    Act., to cause to cease, render quiet, stop, etc.:

    laudes,

    Sen. Herc. Oet. 1584.—Hence, quĭētus, a, um, P. a., at rest, calm, quiet (syn. tranquillus).
    A.
    Enjoying rest, keeping quiet, quiet:

    aliquem quietum reddere,

    Ter. Eun. 2, 2, 46:

    animus,

    Cic. Tusc. 2, 1, 2:

    quietus et solutus animus,

    id. Rosc. Com. 15, 43:

    integri, quieti, otiosi homines,

    id. Agr. 2, 28, 77:

    homo quietissimus,

    id. Verr. 2, 4, 19, § 40:

    regnum,

    Hor. C. 1, 12, 33:

    de istoc quietus esto,

    be at ease, rest contented, Plaut. Curc. 4, 2, 6.—
    2.
    In partic.
    a.
    Taking no part in war, peaceful, neutral: ipse acer, bellicosus;

    at is quem petebat, quietus, imbellis,

    Sall. J. 20, 2:

    quoad cum civibus dimicatum est, domi quietus fuit,

    Nep. Pelop. 4, 1:

    quietos lacessit,

    Just. 7, 6, 13:

    nihilo quietiores postea res habuit,

    Liv. 33, 19.—
    b.
    Of the mind, calm, tranquil, free from ambition:

    ad quam spem (praeturae) quietissimus,

    Plin. Ep. 10, 12 (7):

    vir rectus, integer, quietus,

    Plin. Ep. 7, 31, 1:

    vir ingenio mitis, moribus quietus,

    Vell. 2, 117, 2; Tac. H. 1, 52.—
    c.
    Tame, gentle:

    equi fiunt quietiores,

    Varr. R. R. 2, 7.—
    d.
    Resting, sleeping:

    quos simul vescentes dies, simul quietos nox habuerat,

    Tac. A. 1, 49.—Hence, subst.: quĭēti, ōrum, m.:

    si sentire datur post fata quietis,

    i. e. the dead, Nemes. Ecl. 1, 38.—
    B.
    Of things, calm, quiet:

    amnes,

    gently flowing, Hor. C. 3, 29, 40:

    quietiore aequore ferri,

    id. Epod. 10, 11:

    aër,

    Verg. A. 5, 216:

    baca,

    that has lain a while, Col. 12, 50, 19:

    res publica (opp. perturbata),

    Cic. Cat. 2, 9, 19:

    aetas,

    id. Sen. 23, 82:

    quietus et remissus sermo,

    calm, not vehement, id. ib. 9, 28.— Subst.
    1.
    quĭētum, i, n., the still, tranquil, motionless air, Petr 131, 9. —
    2.
    Quĭēta, ae, f., a woman ' s name, Inscr. Grut. 754, 2. — Adv.: quĭētē, calmly, quietly:

    quod aptissimum est ad quiete vivendum,

    Cic. Fin. 1, 16, 52:

    quiete acta aetas,

    id. Sen. 5, 13.— Comp.:

    quietius tranquilliusque,

    Liv. 27, 12: quietius edere (opp. avidius vorare), Macr S. 7, 12, 21.— Sup.:

    quietissime se receperunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > quiesco

  • 6 Quieta

    quĭesco, ēvi, ētum, 3 (the uncontr. Part., QVIESCITA, Inscr. Don. cl. 10, n. 11), v. n. and a. [quies], to rest, repose, keep quiet.
    I.
    Lit.:

    placida compostus pace quiescit,

    Verg. A. 1, 249:

    felicius ossa quiescant,

    Ov. Ib. 305:

    patrono meo ossa bene quiescant,

    Petr. 39:

    numquam hodie quiescet,

    Plaut. Mil. 2, 2, 59:

    renovat pristina bella, nec potest quiescere,

    Cic. Rep. 6, 11, 11:

    non somno quiescere,

    to get no rest, Curt. 4, 13, 18:

    non aure quiescit, Non oculis,

    Val. Fl. 2, 43: quoniam in propriā non pelle quiessem, Hor S. 1, 6, 22.— Impers. pass.:

    quibus quidem quam facile potuerat quiesci, si hic quiesset,

    which we might easily have been spared, Ter. And. 4, 2, 8; Symm. Ep. 1, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    In polit. or milit. affairs, to keep quiet, remain neutral, abstain from action, Cic. Att. 9, 10, 10:

    pro condicione temporum quieturus,

    Suet. Caes. 16:

    quieverant per paucos dies,

    Liv. 22 4, 1; Curt. 10, 8, 16.—
    2.
    To rest, sleep:

    quievi in navi noctem perpetem,

    Plaut. Am. 2, 2, 100; id. Merc. 2, 3, 36; Nep. Alcib. 10, 4:

    eo cum venio, praetor quiescebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 14, § 32:

    somnum humanum quievi,

    I slept like a human being, App. M. 9, p. 218, 14.—
    3.
    Of inanim. things, to rest, lie still, be still or quiet:

    et prato gravia arma quiescunt,

    Verg. A. 10, 836:

    flamma,

    ceases to burn, id. ib. 6, 226:

    quiērunt Aequora,

    the waves are at rest, do not rise, id. ib. 7, 6: felicius ossa quiescant, Ov. Ib. 305; Petr. 39:

    molliter ossa quiescant,

    Verg. E. 10, 33:

    quiescentes Nili aquae,

    standing waters, Plin. 13, 11, 22, § 71:

    venti,

    id. 17, 22, 35 §

    170: quiescit terra,

    rests, lies fallow, id. 17, 5, 3, § 39:

    humus,

    Petr. 123:

    quiescunt voces,

    are still, silent, Ov. Tr. 1, 3, 27.—
    4.
    To make a pause in speaking: quiescere, id est, hêsuchazein, Cic. Ac. 2, 29, 93.—
    II.
    Trop.
    A.
    To suffer or allow quietly, to peaceably permit a thing to be done:

    quiescere rem adduci ad interregnum,

    Cic. Att. 7, 9, 2.—With in and abl., to rest in, be content with:

    ne victos quidem in miserā et inopi senectā quiescere,

    Just. 14, 3, 10.—
    B.
    Neutr., to cease, leave off, desist from any thing:

    quiesce hanc rem modo petere,

    Plaut. Most. 5, 2, 51:

    statuere atque ediscere,

    Gell. 2, 28, 2: manibus significare coepit utrisque, quiescerent, Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 8:

    indoctus discive trochive,

    Hor. A. P. 380.—
    2.
    Act., to cause to cease, render quiet, stop, etc.:

    laudes,

    Sen. Herc. Oet. 1584.—Hence, quĭētus, a, um, P. a., at rest, calm, quiet (syn. tranquillus).
    A.
    Enjoying rest, keeping quiet, quiet:

    aliquem quietum reddere,

    Ter. Eun. 2, 2, 46:

    animus,

    Cic. Tusc. 2, 1, 2:

    quietus et solutus animus,

    id. Rosc. Com. 15, 43:

    integri, quieti, otiosi homines,

    id. Agr. 2, 28, 77:

    homo quietissimus,

    id. Verr. 2, 4, 19, § 40:

    regnum,

    Hor. C. 1, 12, 33:

    de istoc quietus esto,

    be at ease, rest contented, Plaut. Curc. 4, 2, 6.—
    2.
    In partic.
    a.
    Taking no part in war, peaceful, neutral: ipse acer, bellicosus;

    at is quem petebat, quietus, imbellis,

    Sall. J. 20, 2:

    quoad cum civibus dimicatum est, domi quietus fuit,

    Nep. Pelop. 4, 1:

    quietos lacessit,

    Just. 7, 6, 13:

    nihilo quietiores postea res habuit,

    Liv. 33, 19.—
    b.
    Of the mind, calm, tranquil, free from ambition:

    ad quam spem (praeturae) quietissimus,

    Plin. Ep. 10, 12 (7):

    vir rectus, integer, quietus,

    Plin. Ep. 7, 31, 1:

    vir ingenio mitis, moribus quietus,

    Vell. 2, 117, 2; Tac. H. 1, 52.—
    c.
    Tame, gentle:

    equi fiunt quietiores,

    Varr. R. R. 2, 7.—
    d.
    Resting, sleeping:

    quos simul vescentes dies, simul quietos nox habuerat,

    Tac. A. 1, 49.—Hence, subst.: quĭēti, ōrum, m.:

    si sentire datur post fata quietis,

    i. e. the dead, Nemes. Ecl. 1, 38.—
    B.
    Of things, calm, quiet:

    amnes,

    gently flowing, Hor. C. 3, 29, 40:

    quietiore aequore ferri,

    id. Epod. 10, 11:

    aër,

    Verg. A. 5, 216:

    baca,

    that has lain a while, Col. 12, 50, 19:

    res publica (opp. perturbata),

    Cic. Cat. 2, 9, 19:

    aetas,

    id. Sen. 23, 82:

    quietus et remissus sermo,

    calm, not vehement, id. ib. 9, 28.— Subst.
    1.
    quĭētum, i, n., the still, tranquil, motionless air, Petr 131, 9. —
    2.
    Quĭēta, ae, f., a woman ' s name, Inscr. Grut. 754, 2. — Adv.: quĭētē, calmly, quietly:

    quod aptissimum est ad quiete vivendum,

    Cic. Fin. 1, 16, 52:

    quiete acta aetas,

    id. Sen. 5, 13.— Comp.:

    quietius tranquilliusque,

    Liv. 27, 12: quietius edere (opp. avidius vorare), Macr S. 7, 12, 21.— Sup.:

    quietissime se receperunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > Quieta

  • 7 quieti

    quĭesco, ēvi, ētum, 3 (the uncontr. Part., QVIESCITA, Inscr. Don. cl. 10, n. 11), v. n. and a. [quies], to rest, repose, keep quiet.
    I.
    Lit.:

    placida compostus pace quiescit,

    Verg. A. 1, 249:

    felicius ossa quiescant,

    Ov. Ib. 305:

    patrono meo ossa bene quiescant,

    Petr. 39:

    numquam hodie quiescet,

    Plaut. Mil. 2, 2, 59:

    renovat pristina bella, nec potest quiescere,

    Cic. Rep. 6, 11, 11:

    non somno quiescere,

    to get no rest, Curt. 4, 13, 18:

    non aure quiescit, Non oculis,

    Val. Fl. 2, 43: quoniam in propriā non pelle quiessem, Hor S. 1, 6, 22.— Impers. pass.:

    quibus quidem quam facile potuerat quiesci, si hic quiesset,

    which we might easily have been spared, Ter. And. 4, 2, 8; Symm. Ep. 1, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    In polit. or milit. affairs, to keep quiet, remain neutral, abstain from action, Cic. Att. 9, 10, 10:

    pro condicione temporum quieturus,

    Suet. Caes. 16:

    quieverant per paucos dies,

    Liv. 22 4, 1; Curt. 10, 8, 16.—
    2.
    To rest, sleep:

    quievi in navi noctem perpetem,

    Plaut. Am. 2, 2, 100; id. Merc. 2, 3, 36; Nep. Alcib. 10, 4:

    eo cum venio, praetor quiescebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 14, § 32:

    somnum humanum quievi,

    I slept like a human being, App. M. 9, p. 218, 14.—
    3.
    Of inanim. things, to rest, lie still, be still or quiet:

    et prato gravia arma quiescunt,

    Verg. A. 10, 836:

    flamma,

    ceases to burn, id. ib. 6, 226:

    quiērunt Aequora,

    the waves are at rest, do not rise, id. ib. 7, 6: felicius ossa quiescant, Ov. Ib. 305; Petr. 39:

    molliter ossa quiescant,

    Verg. E. 10, 33:

    quiescentes Nili aquae,

    standing waters, Plin. 13, 11, 22, § 71:

    venti,

    id. 17, 22, 35 §

    170: quiescit terra,

    rests, lies fallow, id. 17, 5, 3, § 39:

    humus,

    Petr. 123:

    quiescunt voces,

    are still, silent, Ov. Tr. 1, 3, 27.—
    4.
    To make a pause in speaking: quiescere, id est, hêsuchazein, Cic. Ac. 2, 29, 93.—
    II.
    Trop.
    A.
    To suffer or allow quietly, to peaceably permit a thing to be done:

    quiescere rem adduci ad interregnum,

    Cic. Att. 7, 9, 2.—With in and abl., to rest in, be content with:

    ne victos quidem in miserā et inopi senectā quiescere,

    Just. 14, 3, 10.—
    B.
    Neutr., to cease, leave off, desist from any thing:

    quiesce hanc rem modo petere,

    Plaut. Most. 5, 2, 51:

    statuere atque ediscere,

    Gell. 2, 28, 2: manibus significare coepit utrisque, quiescerent, Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 8:

    indoctus discive trochive,

    Hor. A. P. 380.—
    2.
    Act., to cause to cease, render quiet, stop, etc.:

    laudes,

    Sen. Herc. Oet. 1584.—Hence, quĭētus, a, um, P. a., at rest, calm, quiet (syn. tranquillus).
    A.
    Enjoying rest, keeping quiet, quiet:

    aliquem quietum reddere,

    Ter. Eun. 2, 2, 46:

    animus,

    Cic. Tusc. 2, 1, 2:

    quietus et solutus animus,

    id. Rosc. Com. 15, 43:

    integri, quieti, otiosi homines,

    id. Agr. 2, 28, 77:

    homo quietissimus,

    id. Verr. 2, 4, 19, § 40:

    regnum,

    Hor. C. 1, 12, 33:

    de istoc quietus esto,

    be at ease, rest contented, Plaut. Curc. 4, 2, 6.—
    2.
    In partic.
    a.
    Taking no part in war, peaceful, neutral: ipse acer, bellicosus;

    at is quem petebat, quietus, imbellis,

    Sall. J. 20, 2:

    quoad cum civibus dimicatum est, domi quietus fuit,

    Nep. Pelop. 4, 1:

    quietos lacessit,

    Just. 7, 6, 13:

    nihilo quietiores postea res habuit,

    Liv. 33, 19.—
    b.
    Of the mind, calm, tranquil, free from ambition:

    ad quam spem (praeturae) quietissimus,

    Plin. Ep. 10, 12 (7):

    vir rectus, integer, quietus,

    Plin. Ep. 7, 31, 1:

    vir ingenio mitis, moribus quietus,

    Vell. 2, 117, 2; Tac. H. 1, 52.—
    c.
    Tame, gentle:

    equi fiunt quietiores,

    Varr. R. R. 2, 7.—
    d.
    Resting, sleeping:

    quos simul vescentes dies, simul quietos nox habuerat,

    Tac. A. 1, 49.—Hence, subst.: quĭēti, ōrum, m.:

    si sentire datur post fata quietis,

    i. e. the dead, Nemes. Ecl. 1, 38.—
    B.
    Of things, calm, quiet:

    amnes,

    gently flowing, Hor. C. 3, 29, 40:

    quietiore aequore ferri,

    id. Epod. 10, 11:

    aër,

    Verg. A. 5, 216:

    baca,

    that has lain a while, Col. 12, 50, 19:

    res publica (opp. perturbata),

    Cic. Cat. 2, 9, 19:

    aetas,

    id. Sen. 23, 82:

    quietus et remissus sermo,

    calm, not vehement, id. ib. 9, 28.— Subst.
    1.
    quĭētum, i, n., the still, tranquil, motionless air, Petr 131, 9. —
    2.
    Quĭēta, ae, f., a woman ' s name, Inscr. Grut. 754, 2. — Adv.: quĭētē, calmly, quietly:

    quod aptissimum est ad quiete vivendum,

    Cic. Fin. 1, 16, 52:

    quiete acta aetas,

    id. Sen. 5, 13.— Comp.:

    quietius tranquilliusque,

    Liv. 27, 12: quietius edere (opp. avidius vorare), Macr S. 7, 12, 21.— Sup.:

    quietissime se receperunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > quieti

  • 8 quietum

    quĭesco, ēvi, ētum, 3 (the uncontr. Part., QVIESCITA, Inscr. Don. cl. 10, n. 11), v. n. and a. [quies], to rest, repose, keep quiet.
    I.
    Lit.:

    placida compostus pace quiescit,

    Verg. A. 1, 249:

    felicius ossa quiescant,

    Ov. Ib. 305:

    patrono meo ossa bene quiescant,

    Petr. 39:

    numquam hodie quiescet,

    Plaut. Mil. 2, 2, 59:

    renovat pristina bella, nec potest quiescere,

    Cic. Rep. 6, 11, 11:

    non somno quiescere,

    to get no rest, Curt. 4, 13, 18:

    non aure quiescit, Non oculis,

    Val. Fl. 2, 43: quoniam in propriā non pelle quiessem, Hor S. 1, 6, 22.— Impers. pass.:

    quibus quidem quam facile potuerat quiesci, si hic quiesset,

    which we might easily have been spared, Ter. And. 4, 2, 8; Symm. Ep. 1, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    In polit. or milit. affairs, to keep quiet, remain neutral, abstain from action, Cic. Att. 9, 10, 10:

    pro condicione temporum quieturus,

    Suet. Caes. 16:

    quieverant per paucos dies,

    Liv. 22 4, 1; Curt. 10, 8, 16.—
    2.
    To rest, sleep:

    quievi in navi noctem perpetem,

    Plaut. Am. 2, 2, 100; id. Merc. 2, 3, 36; Nep. Alcib. 10, 4:

    eo cum venio, praetor quiescebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 14, § 32:

    somnum humanum quievi,

    I slept like a human being, App. M. 9, p. 218, 14.—
    3.
    Of inanim. things, to rest, lie still, be still or quiet:

    et prato gravia arma quiescunt,

    Verg. A. 10, 836:

    flamma,

    ceases to burn, id. ib. 6, 226:

    quiērunt Aequora,

    the waves are at rest, do not rise, id. ib. 7, 6: felicius ossa quiescant, Ov. Ib. 305; Petr. 39:

    molliter ossa quiescant,

    Verg. E. 10, 33:

    quiescentes Nili aquae,

    standing waters, Plin. 13, 11, 22, § 71:

    venti,

    id. 17, 22, 35 §

    170: quiescit terra,

    rests, lies fallow, id. 17, 5, 3, § 39:

    humus,

    Petr. 123:

    quiescunt voces,

    are still, silent, Ov. Tr. 1, 3, 27.—
    4.
    To make a pause in speaking: quiescere, id est, hêsuchazein, Cic. Ac. 2, 29, 93.—
    II.
    Trop.
    A.
    To suffer or allow quietly, to peaceably permit a thing to be done:

    quiescere rem adduci ad interregnum,

    Cic. Att. 7, 9, 2.—With in and abl., to rest in, be content with:

    ne victos quidem in miserā et inopi senectā quiescere,

    Just. 14, 3, 10.—
    B.
    Neutr., to cease, leave off, desist from any thing:

    quiesce hanc rem modo petere,

    Plaut. Most. 5, 2, 51:

    statuere atque ediscere,

    Gell. 2, 28, 2: manibus significare coepit utrisque, quiescerent, Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 8:

    indoctus discive trochive,

    Hor. A. P. 380.—
    2.
    Act., to cause to cease, render quiet, stop, etc.:

    laudes,

    Sen. Herc. Oet. 1584.—Hence, quĭētus, a, um, P. a., at rest, calm, quiet (syn. tranquillus).
    A.
    Enjoying rest, keeping quiet, quiet:

    aliquem quietum reddere,

    Ter. Eun. 2, 2, 46:

    animus,

    Cic. Tusc. 2, 1, 2:

    quietus et solutus animus,

    id. Rosc. Com. 15, 43:

    integri, quieti, otiosi homines,

    id. Agr. 2, 28, 77:

    homo quietissimus,

    id. Verr. 2, 4, 19, § 40:

    regnum,

    Hor. C. 1, 12, 33:

    de istoc quietus esto,

    be at ease, rest contented, Plaut. Curc. 4, 2, 6.—
    2.
    In partic.
    a.
    Taking no part in war, peaceful, neutral: ipse acer, bellicosus;

    at is quem petebat, quietus, imbellis,

    Sall. J. 20, 2:

    quoad cum civibus dimicatum est, domi quietus fuit,

    Nep. Pelop. 4, 1:

    quietos lacessit,

    Just. 7, 6, 13:

    nihilo quietiores postea res habuit,

    Liv. 33, 19.—
    b.
    Of the mind, calm, tranquil, free from ambition:

    ad quam spem (praeturae) quietissimus,

    Plin. Ep. 10, 12 (7):

    vir rectus, integer, quietus,

    Plin. Ep. 7, 31, 1:

    vir ingenio mitis, moribus quietus,

    Vell. 2, 117, 2; Tac. H. 1, 52.—
    c.
    Tame, gentle:

    equi fiunt quietiores,

    Varr. R. R. 2, 7.—
    d.
    Resting, sleeping:

    quos simul vescentes dies, simul quietos nox habuerat,

    Tac. A. 1, 49.—Hence, subst.: quĭēti, ōrum, m.:

    si sentire datur post fata quietis,

    i. e. the dead, Nemes. Ecl. 1, 38.—
    B.
    Of things, calm, quiet:

    amnes,

    gently flowing, Hor. C. 3, 29, 40:

    quietiore aequore ferri,

    id. Epod. 10, 11:

    aër,

    Verg. A. 5, 216:

    baca,

    that has lain a while, Col. 12, 50, 19:

    res publica (opp. perturbata),

    Cic. Cat. 2, 9, 19:

    aetas,

    id. Sen. 23, 82:

    quietus et remissus sermo,

    calm, not vehement, id. ib. 9, 28.— Subst.
    1.
    quĭētum, i, n., the still, tranquil, motionless air, Petr 131, 9. —
    2.
    Quĭēta, ae, f., a woman ' s name, Inscr. Grut. 754, 2. — Adv.: quĭētē, calmly, quietly:

    quod aptissimum est ad quiete vivendum,

    Cic. Fin. 1, 16, 52:

    quiete acta aetas,

    id. Sen. 5, 13.— Comp.:

    quietius tranquilliusque,

    Liv. 27, 12: quietius edere (opp. avidius vorare), Macr S. 7, 12, 21.— Sup.:

    quietissime se receperunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > quietum

  • 9 Clemens

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > Clemens

  • 10 clemens

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > clemens

  • 11 clementer

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > clementer

  • 12 compono

    com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).
    I.
    In gen., of different objects.
    A. 1.
    Of things in gen.:

    aridum lignum,

    Hor. C. 3, 17, 14:

    composita fronde,

    Prop. 1, 20, 22:

    uvas in tecto in cratibus,

    Cato, R. R. 112, 2:

    in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

    Cic. Deiot. 6, 17:

    (amomum) manipulatim leniter componitur,

    Plin. 12, 13, 28, § 48:

    amphoras in culleum,

    Cato, R. R. 113, 2:

    ligna in caminum,

    id. ib. 37, 5.—
    b.
    To bring into contact, fit together, join:

    quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

    Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

    tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

    id. ib. p. 260, 30:

    conponens manibusque manus atque ori bus ora,

    Verg. A. 8, 486:

    Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

    Prop. 2, 2, 12; cf.

    caput,

    Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 10, 2:

    jugulum,

    id. 8, 8, 8 et saep.—
    c.
    Esp., to pack up for a journey, etc.:

    omnia composta sunt quae donavi,

    Plaut. Mil. 4, 7, 21:

    i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

    Ter. Hec. 4, 3, 5:

    dum tota domus raeda componitur una,

    Juv. 3, 10.—
    2.
    Of persons:

    is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

    Verg. A. 8, 322:

    et tabula una duos poterit componere amantes,

    Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—
    B.
    To set in opposition.
    1.
    To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

    Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

    Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

    staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

    Sen. Q. N. 4, praef. 8;

    and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

    Quint. 2, 17, 34:

    cuive virum mallem memet componere,

    Sil. 10, 70:

    componimur Vecordi Decio,

    id. 11, 212:

    hunc fatis,

    id. 1, 39:

    cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

    Luc. 3, 196;

    and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

    Hor. S. 1, 1, 103:

    ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

    Sen. Prov. 1, 2, 9:

    non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

    Quint. 2, 17, 33;

    and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

    confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—
    2.
    To oppose by way of comparison, to compare, contrast.
    (α).
    With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

    nec divis homines componier aequom'st,

    Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

    si parva licet conponere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    parvis conponere magna solebam,

    id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

    audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

    id. ib. 15, 530:

    divinis humana,

    Aus. Ecl. 1, 10.—
    (β).
    With acc. and cum:

    ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

    Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.
    II.
    In partic.
    A.
    Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.
    1. (α).
    With ex:

    exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

    Sall. J. 18, 3:

    genus humanum ex corpore et anima conpositum,

    id. ib. 2, 1:

    liber ex alienis orationibus compositus,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

    Quint. 1, 10, 6:

    ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

    Cels. 6, 7, 1 fin.
    (β).
    With abl.:

    mensam gramine,

    Sil. 15, 51.—
    (γ).
    With acc. alone:

    medicamentum,

    Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—
    2.
    Esp., of buildings, etc., to construct, build:

    qui cuncta conposuit,

    i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

    urbem,

    Verg. A. 3, 387:

    illa (templa) deis,

    Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

    aggere conposito tumuli,

    Verg. A. 7, 6:

    deletas Thebas,

    Prop. 2, 6, 5.—
    3.
    Of words, to compound:

    vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

    Quint. 1, 5, 3.—
    4.
    Of writings, speeches, etc.
    a.
    To compose, write, construct (very freq.):

    leges,

    Lucr. 4, 966:

    compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    quartum librum,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    libros,

    id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

    libellos,

    Quint. 12, 8, 5:

    actiones,

    Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

    argumentum,

    Cic. Att. 15, 4, 3:

    edictum eis verbis,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    edictum eorum arbitratu,

    id. ib. 2, 1, 46, §

    119: artes,

    books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

    artificium,

    id. de Or. 2, 19, 83:

    commentarium consulatus mei,

    id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

    quarum (litterarum) exemplum,

    Cic. Agr. 2, 20, 53:

    quandam disciplinae formulam,

    id. Ac. 1, 4, 17:

    stipulationum et judiciorum formulas,

    id. Leg. 1, 4, 14:

    interdictum,

    id. Caecin. 21, 59:

    poema,

    id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

    senatus consultum,

    Cic. Fam. 10, 22, 2:

    testimonium,

    id. Att. 15, 15, 1:

    verba ad religionem deorum immortalium,

    id. Dom. 47, 124:

    de judicialibus causis aliqua,

    Quint. 3, 6, 104:

    aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

    Tac. A. 16, 14:

    Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

    Cic. Mur. 12, 26:

    carmina,

    Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

    epistulas,

    id. ib. 2, 70:

    litteras nomine Marcelli,

    Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

    orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

    Liv. 1, 35, 2:

    blanditias tremula voce,

    Tib. 1, 2, 91:

    meditata manu verba trementi,

    Ov. M. 9, 521:

    versus,

    Hor. S. 1, 4, 8:

    mollem versum,

    Prop. 1, 7, 19:

    cantus,

    Tib. 1, 2, 53:

    in morem annalium,

    Tac. Or. 22:

    orationes adversus aliquem,

    id. ib. 37:

    litteras ad aliquem,

    id. A. 15, 8; 14, 22:

    probra in Gaium,

    id. ib. 6, 9;

    14, 50: multa et atrocia in Macronem,

    id. ib. 6, 44 (38) et saep.—
    b.
    Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

    tuas laudes,

    Tib. 4, 1, 35:

    res gestas,

    Hor. Ep. 2, 1, 251:

    tempora Iliaca,

    Vell. 1, 3, 2:

    bellum Troicum,

    id. 1, 5, 3:

    Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

    Tac. Or. 14:

    veteres populi Romani res,

    id. A. 4, 32:

    Neronis res,

    id. ib. 1, 1; 11, 11.—
    B.
    From the notion of closing.
    1.
    To put away, put aside, put in place:

    armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

    i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

    (tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

    Liv. 26, 39, 8:

    vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

    id. 36, 44, 2:

    arma,

    Hor. C. 4, 14, 52:

    tristes istos conpone libellos,

    put aside, Prop. 1, 9, 13.—
    2.
    To store up, put away, collect:

    nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

    Verg. A. 8, 317:

    ego conposito securus acervo Despiciam dites,

    Tib. 1, 1, 77;

    so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

    Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

    pernas,

    Cato, R. R. 162, 12:

    tergora (suis),

    Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

    caepam in fidelia,

    id. 12, 10, 2:

    herbas,

    id. 12, 13, 2:

    poma,

    id. 12, 47, 5:

    olivas,

    Pall. Nov. 22, 5:

    herbam olla nova,

    Scrib. Comp. 60:

    faenum,

    Dig. 19, 2, 11, § 4:

    fructus in urceis, capsellis,

    ib. 33, 7, 12, §1.—
    3.
    Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

    tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

    Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

    cinerem,

    Ov. F. 3, 547:

    cinerem ossaque,

    Val. Fl. 7, 203:

    sic ego conponi versus in ossa velim,

    Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

    quem... prope cognatos conpositum cineres,

    Cat. 68, 98:

    omnes composui (meos),

    Hor. S. 1, 9, 28:

    compositi busta avi,

    Ov. F. 5, 426:

    Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

    Tac. H. 1, 47:

    componi tumulo eodem,

    Ov. M. 4, 157:

    toro Mortua componar,

    id. ib. 9, 504:

    alto Conpositus lecto,

    Pers. 3, 104:

    aliquem terra,

    Sil. 9, 95.—
    4. a.
    Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

    cum mare compositum est,

    Ov. A. A. 3, 259:

    aquas,

    id. H. 13, 136:

    fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

    Luc. 5, 702.—
    b.
    Of persons:

    nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

    Quint. 11, 2, 5:

    ubi jam thalamis se conposuere,

    Verg. G. 4, 189:

    defessa membra,

    id. ib. 4, 438:

    si bene conpositus somno vinoque jacebit,

    Ov. Am. 1, 4, 53.—
    5.
    To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.
    a.
    With personal object:

    aversos amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    ceteros clementia,

    Tac. A. 12, 55:

    comitia praetorum,

    id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

    juvenes concitatos,

    Quint. 1, 10, 32; cf.:

    barbarum animos,

    Tac. A. 14, 39:

    gentem,

    Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

    prima (pars philosophiae) conponit animum,

    Sen. Ep. 89, 9:

    argumentum conpositae mentis,

    id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

    mentem somno,

    id. 3, 162:

    religio saevas componit mentis,

    id. 13, 317.—
    b.
    Of places, countries, etc.:

    C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

    Tac. A. 2, 4:

    Campaniam,

    id. H. 4, 3:

    Daciam,

    id. ib. 3, 53.—
    c.
    With abstr. or indef. objects:

    si possum hoc inter vos conponere,

    Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

    vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

    Ter. Phorm. 4, 3, 17:

    gaudens conponi foedere bellum,

    Verg. A. 12, 109; so,

    bellum,

    Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

    bella,

    Tac. A. 3, 56:

    cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

    Caes. B. C. 3, 109:

    uti per colloquia omnes controversiae componantur,

    id. ib. 1, 9 fin.:

    curas,

    Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

    lites,

    Verg. E. 3, 108:

    seditionem civilem,

    Suet. Caes. 4:

    statum Orientis,

    id. Calig. 1:

    Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

    Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

    legatorum res et bello turbatas,

    id. 45, 16, 2:

    res Germanicas,

    Suet. Vit. 9:

    discordias,

    Tac. H. 4, 50:

    compositis praesentibus,

    id. A. 1, 45:

    odia et certamina,

    id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

    pacem componi volo Meo patri cum matre,

    Plaut. Merc. 5, 2, 113:

    si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

    Liv. 30, 40, 13:

    at me conposita pace fefellit Amor,

    Prop. 2, 2, 2:

    pax circa Brundusium composita,

    Vell. 2, 75, 3:

    pacem cum Pyrrho,

    Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—
    d.
    Absol.:

    coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

    Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

    posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

    Caes. B. C. 3, 16.—
    C. 1.
    In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

    aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

    Verg. A. 1, 697:

    ad ictum militaris gladii conposita cervice,

    Sen. Cons. Marc. 26, 2:

    diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

    id. Q. N. 6, 30, 4:

    si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

    Cic. Div. 2, 47, 98:

    tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

    id. Att. 4, 9, 1.—
    2.
    Esp., milit. t. t.:

    se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

    Liv. 44, 38, 11:

    conpositi numero in turmas,

    Verg. A. 11, 599:

    cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

    Tac. H. 4, 35:

    agmen,

    id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

    ordines,

    id. H. 4, 33:

    vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. ib. 3, 35:

    pugnae exercitum,

    id. A. 13, 40:

    auxilia in numerum legionis,

    id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

    equitem per turmas,

    id. ib. 15, 29:

    insidias in montibus,

    Just. 1, 3, 11.—
    3.
    Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

    ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

    id. Brut. 17, 68.—
    4.
    With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

    suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

    Plaut. Most. 1, 3, 97:

    composito et delibuto capillo,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    comas,

    Ov. R. Am. 679:

    crines,

    Verg. G. 4, 417:

    ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

    Quint. 11, 3, 148:

    togam,

    to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

    nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

    Ov. M. 4, 318:

    pulvinum facili manu,

    id. A. A. 1, 160; cf.

    torum,

    id. F. 3, 484:

    jam libet componere voltus,

    id. M. 13, 767:

    vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

    Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

    (Tiberius) compositus ore,

    id. ib. 2, 34:

    vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

    distorting, Suet. Calig. 50.—
    5.
    In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

    ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

    Plin. Ep. 7, 1, 6:

    orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

    Quint. 9, 1, 21:

    utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

    id. 11, 3, 120:

    ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

    id. 1, 11, 19:

    figuram ad imitationem alterius scripturae,

    id. 9, 2, 34:

    nec ad votum composita civitas,

    Tac. Or. 41:

    cuncta ad decorem inperi conposita,

    id. H. 1, 71:

    cunctis ad tristitiam conpositis,

    id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

    voltus conponere famae Taedet,

    to adapt, Tib. 4, 7, 9:

    venturis carbasa ventis,

    Luc. 3, 596:

    me quoque mittendis rectum componite telis,

    id. 3, 717. —With in:

    Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

    disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —
    D. (α).
    With acc.:

    ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

    Cic. Att. 15, 26, 3:

    quod adest memento Componere aequus,

    Hor. C. 3, 29, 33:

    conposita atque constituta re publica,

    Cic. Leg. 3, 18, 42:

    necdum compositis maturisve satis consiliis,

    Liv. 4, 13, 5:

    (diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

    Cic. Brut. 22, 87:

    tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

    id. Or. 42, 143:

    ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

    Sall. J. 43, 5; 94, 1:

    in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

    Tac. H. 2, 55:

    dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

    id. A. 12, 68.—
    (β).
    With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

    cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

    Cic. Leg. 2, 13, 32:

    omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

    Quint. 10, 1, 43:

    animum ad omnes casus,

    id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

    satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

    Quint. 9, 4, 114:

    cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

    Sen. Tranq. 9, 2. —
    2. (α).
    In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

    quin jam virginem Despondi: res composita'st,

    Ter. Ad. 4, 7, 17:

    ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

    societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

    Sall. H. 4, 11 Dietsch:

    crimen ab inimicis Romae conpositum,

    Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

    conpositis inter se rebus,

    Sall. J. 66, 2:

    ita conposito dolo digrediuntur,

    id. ib. 111, 4:

    conposito jam consilio,

    Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

    convenerat autem, etc.,

    id. 25, 9, 8:

    sub noctem susurri Composita repetantur hora,

    Hor. C. 1, 9, 20:

    ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

    Verg. A. 12, 315:

    compositis notis,

    Tib. 1, 2, 22:

    crimen ac dolum ultro,

    Tac. H. 1, 34:

    proditionem,

    id. ib. 2, 100:

    seditionem,

    id. ib. 4, 14:

    insidias,

    id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—
    (β).
    With rel.-clause:

    cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

    Liv. 40, 40, 14.—
    (γ).
    With inf.:

    ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

    Tac. A. 3, 40.—
    (δ).
    Pass. impers.:

    ut domi compositum cum Marcio erat,

    Liv. 2, 37, 1.—
    (ε).
    With ut and subj.:

    compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

    Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst.
    3.
    In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

    ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

    Plaut. Am. 1, 1, 211:

    nec bene mendaci risus conponitur ore,

    Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

    sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

    Prop. 2, 9, 31:

    insidias in me conponis inanes,

    id. 2, 32 (3, 30), 19:

    compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

    Tac. A. 13, 47:

    si haec fabulosa et composita videntur,

    id. Or. 12; id. Agr. 40:

    quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

    id. A. 15, 16; cf.:

    vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

    exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

    (Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

    Tac. Agr. 42:

    is in maestitiam compositus,

    id. H. 2, 9; 1, 54:

    in securitatem,

    id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

    tunc compositus ad maestitiam,

    Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.
    A.
    Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

    quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

    acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

    Liv. 28, 22, 13:

    intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

    Sen. Vit. Beat. 8, 3:

    composita et quieta et beata respublica,

    Tac. Or. 36. —Of writings:

    quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

    Quint. 1, pr. § 8; cf.:

    illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

    elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

    si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

    Cic. Or. 70, 232.—
    B.
    Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

    perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

    Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

    equus bene natura compositus,

    Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

    arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

    Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

    alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

    Quint. 2, 8, 7:

    aeque in adulationem compositus (sacerdos),

    Curt. 4, 7, 26:

    (Attici) non maxime ad risum compositi,

    Quint. 6, 3, 18:

    natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

    Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

    ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

    Plin. Ep. 2, 17, 2:

    lenis et nitidi et compositi generis amatores,

    Quint. 10, 1, 44:

    actio,

    id. 11, 3, 110:

    aetas,

    mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

    supercilium (opp. erectum),

    id. 11, 3, 74:

    repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

    Flor. 3, 23, 3.—
    D.
    Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

    verba,

    Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

    voces,

    id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,
    (α).
    Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

    tum ex composito orta vis,

    Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—
    (β).
    De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,
    (γ).
    More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

    not in Quint.): ambulare,

    Col. 6, 2, 5:

    indutus,

    Gell. 1, 5, 2:

    composite et apte dicere,

    Cic. Or. 71, 236:

    composite, ornate, copiose eloqui,

    id. De Or. 1, 11, 48:

    composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

    Sall. C. 51, 9:

    bene et composite disseruit,

    id. Ib. 52.— Comp.:

    compositius cuncta quam festinantius agerent,

    Tac. A. 15, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > compono

  • 13 compositum

    com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).
    I.
    In gen., of different objects.
    A. 1.
    Of things in gen.:

    aridum lignum,

    Hor. C. 3, 17, 14:

    composita fronde,

    Prop. 1, 20, 22:

    uvas in tecto in cratibus,

    Cato, R. R. 112, 2:

    in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

    Cic. Deiot. 6, 17:

    (amomum) manipulatim leniter componitur,

    Plin. 12, 13, 28, § 48:

    amphoras in culleum,

    Cato, R. R. 113, 2:

    ligna in caminum,

    id. ib. 37, 5.—
    b.
    To bring into contact, fit together, join:

    quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

    Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

    tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

    id. ib. p. 260, 30:

    conponens manibusque manus atque ori bus ora,

    Verg. A. 8, 486:

    Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

    Prop. 2, 2, 12; cf.

    caput,

    Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 10, 2:

    jugulum,

    id. 8, 8, 8 et saep.—
    c.
    Esp., to pack up for a journey, etc.:

    omnia composta sunt quae donavi,

    Plaut. Mil. 4, 7, 21:

    i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

    Ter. Hec. 4, 3, 5:

    dum tota domus raeda componitur una,

    Juv. 3, 10.—
    2.
    Of persons:

    is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

    Verg. A. 8, 322:

    et tabula una duos poterit componere amantes,

    Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—
    B.
    To set in opposition.
    1.
    To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

    Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

    Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

    staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

    Sen. Q. N. 4, praef. 8;

    and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

    Quint. 2, 17, 34:

    cuive virum mallem memet componere,

    Sil. 10, 70:

    componimur Vecordi Decio,

    id. 11, 212:

    hunc fatis,

    id. 1, 39:

    cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

    Luc. 3, 196;

    and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

    Hor. S. 1, 1, 103:

    ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

    Sen. Prov. 1, 2, 9:

    non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

    Quint. 2, 17, 33;

    and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

    confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—
    2.
    To oppose by way of comparison, to compare, contrast.
    (α).
    With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

    nec divis homines componier aequom'st,

    Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

    si parva licet conponere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    parvis conponere magna solebam,

    id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

    audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

    id. ib. 15, 530:

    divinis humana,

    Aus. Ecl. 1, 10.—
    (β).
    With acc. and cum:

    ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

    Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.
    II.
    In partic.
    A.
    Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.
    1. (α).
    With ex:

    exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

    Sall. J. 18, 3:

    genus humanum ex corpore et anima conpositum,

    id. ib. 2, 1:

    liber ex alienis orationibus compositus,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

    Quint. 1, 10, 6:

    ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

    Cels. 6, 7, 1 fin.
    (β).
    With abl.:

    mensam gramine,

    Sil. 15, 51.—
    (γ).
    With acc. alone:

    medicamentum,

    Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—
    2.
    Esp., of buildings, etc., to construct, build:

    qui cuncta conposuit,

    i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

    urbem,

    Verg. A. 3, 387:

    illa (templa) deis,

    Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

    aggere conposito tumuli,

    Verg. A. 7, 6:

    deletas Thebas,

    Prop. 2, 6, 5.—
    3.
    Of words, to compound:

    vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

    Quint. 1, 5, 3.—
    4.
    Of writings, speeches, etc.
    a.
    To compose, write, construct (very freq.):

    leges,

    Lucr. 4, 966:

    compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    quartum librum,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    libros,

    id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

    libellos,

    Quint. 12, 8, 5:

    actiones,

    Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

    argumentum,

    Cic. Att. 15, 4, 3:

    edictum eis verbis,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    edictum eorum arbitratu,

    id. ib. 2, 1, 46, §

    119: artes,

    books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

    artificium,

    id. de Or. 2, 19, 83:

    commentarium consulatus mei,

    id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

    quarum (litterarum) exemplum,

    Cic. Agr. 2, 20, 53:

    quandam disciplinae formulam,

    id. Ac. 1, 4, 17:

    stipulationum et judiciorum formulas,

    id. Leg. 1, 4, 14:

    interdictum,

    id. Caecin. 21, 59:

    poema,

    id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

    senatus consultum,

    Cic. Fam. 10, 22, 2:

    testimonium,

    id. Att. 15, 15, 1:

    verba ad religionem deorum immortalium,

    id. Dom. 47, 124:

    de judicialibus causis aliqua,

    Quint. 3, 6, 104:

    aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

    Tac. A. 16, 14:

    Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

    Cic. Mur. 12, 26:

    carmina,

    Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

    epistulas,

    id. ib. 2, 70:

    litteras nomine Marcelli,

    Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

    orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

    Liv. 1, 35, 2:

    blanditias tremula voce,

    Tib. 1, 2, 91:

    meditata manu verba trementi,

    Ov. M. 9, 521:

    versus,

    Hor. S. 1, 4, 8:

    mollem versum,

    Prop. 1, 7, 19:

    cantus,

    Tib. 1, 2, 53:

    in morem annalium,

    Tac. Or. 22:

    orationes adversus aliquem,

    id. ib. 37:

    litteras ad aliquem,

    id. A. 15, 8; 14, 22:

    probra in Gaium,

    id. ib. 6, 9;

    14, 50: multa et atrocia in Macronem,

    id. ib. 6, 44 (38) et saep.—
    b.
    Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

    tuas laudes,

    Tib. 4, 1, 35:

    res gestas,

    Hor. Ep. 2, 1, 251:

    tempora Iliaca,

    Vell. 1, 3, 2:

    bellum Troicum,

    id. 1, 5, 3:

    Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

    Tac. Or. 14:

    veteres populi Romani res,

    id. A. 4, 32:

    Neronis res,

    id. ib. 1, 1; 11, 11.—
    B.
    From the notion of closing.
    1.
    To put away, put aside, put in place:

    armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

    i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

    (tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

    Liv. 26, 39, 8:

    vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

    id. 36, 44, 2:

    arma,

    Hor. C. 4, 14, 52:

    tristes istos conpone libellos,

    put aside, Prop. 1, 9, 13.—
    2.
    To store up, put away, collect:

    nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

    Verg. A. 8, 317:

    ego conposito securus acervo Despiciam dites,

    Tib. 1, 1, 77;

    so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

    Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

    pernas,

    Cato, R. R. 162, 12:

    tergora (suis),

    Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

    caepam in fidelia,

    id. 12, 10, 2:

    herbas,

    id. 12, 13, 2:

    poma,

    id. 12, 47, 5:

    olivas,

    Pall. Nov. 22, 5:

    herbam olla nova,

    Scrib. Comp. 60:

    faenum,

    Dig. 19, 2, 11, § 4:

    fructus in urceis, capsellis,

    ib. 33, 7, 12, §1.—
    3.
    Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

    tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

    Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

    cinerem,

    Ov. F. 3, 547:

    cinerem ossaque,

    Val. Fl. 7, 203:

    sic ego conponi versus in ossa velim,

    Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

    quem... prope cognatos conpositum cineres,

    Cat. 68, 98:

    omnes composui (meos),

    Hor. S. 1, 9, 28:

    compositi busta avi,

    Ov. F. 5, 426:

    Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

    Tac. H. 1, 47:

    componi tumulo eodem,

    Ov. M. 4, 157:

    toro Mortua componar,

    id. ib. 9, 504:

    alto Conpositus lecto,

    Pers. 3, 104:

    aliquem terra,

    Sil. 9, 95.—
    4. a.
    Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

    cum mare compositum est,

    Ov. A. A. 3, 259:

    aquas,

    id. H. 13, 136:

    fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

    Luc. 5, 702.—
    b.
    Of persons:

    nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

    Quint. 11, 2, 5:

    ubi jam thalamis se conposuere,

    Verg. G. 4, 189:

    defessa membra,

    id. ib. 4, 438:

    si bene conpositus somno vinoque jacebit,

    Ov. Am. 1, 4, 53.—
    5.
    To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.
    a.
    With personal object:

    aversos amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    ceteros clementia,

    Tac. A. 12, 55:

    comitia praetorum,

    id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

    juvenes concitatos,

    Quint. 1, 10, 32; cf.:

    barbarum animos,

    Tac. A. 14, 39:

    gentem,

    Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

    prima (pars philosophiae) conponit animum,

    Sen. Ep. 89, 9:

    argumentum conpositae mentis,

    id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

    mentem somno,

    id. 3, 162:

    religio saevas componit mentis,

    id. 13, 317.—
    b.
    Of places, countries, etc.:

    C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

    Tac. A. 2, 4:

    Campaniam,

    id. H. 4, 3:

    Daciam,

    id. ib. 3, 53.—
    c.
    With abstr. or indef. objects:

    si possum hoc inter vos conponere,

    Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

    vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

    Ter. Phorm. 4, 3, 17:

    gaudens conponi foedere bellum,

    Verg. A. 12, 109; so,

    bellum,

    Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

    bella,

    Tac. A. 3, 56:

    cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

    Caes. B. C. 3, 109:

    uti per colloquia omnes controversiae componantur,

    id. ib. 1, 9 fin.:

    curas,

    Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

    lites,

    Verg. E. 3, 108:

    seditionem civilem,

    Suet. Caes. 4:

    statum Orientis,

    id. Calig. 1:

    Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

    Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

    legatorum res et bello turbatas,

    id. 45, 16, 2:

    res Germanicas,

    Suet. Vit. 9:

    discordias,

    Tac. H. 4, 50:

    compositis praesentibus,

    id. A. 1, 45:

    odia et certamina,

    id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

    pacem componi volo Meo patri cum matre,

    Plaut. Merc. 5, 2, 113:

    si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

    Liv. 30, 40, 13:

    at me conposita pace fefellit Amor,

    Prop. 2, 2, 2:

    pax circa Brundusium composita,

    Vell. 2, 75, 3:

    pacem cum Pyrrho,

    Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—
    d.
    Absol.:

    coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

    Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

    posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

    Caes. B. C. 3, 16.—
    C. 1.
    In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

    aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

    Verg. A. 1, 697:

    ad ictum militaris gladii conposita cervice,

    Sen. Cons. Marc. 26, 2:

    diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

    id. Q. N. 6, 30, 4:

    si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

    Cic. Div. 2, 47, 98:

    tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

    id. Att. 4, 9, 1.—
    2.
    Esp., milit. t. t.:

    se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

    Liv. 44, 38, 11:

    conpositi numero in turmas,

    Verg. A. 11, 599:

    cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

    Tac. H. 4, 35:

    agmen,

    id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

    ordines,

    id. H. 4, 33:

    vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. ib. 3, 35:

    pugnae exercitum,

    id. A. 13, 40:

    auxilia in numerum legionis,

    id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

    equitem per turmas,

    id. ib. 15, 29:

    insidias in montibus,

    Just. 1, 3, 11.—
    3.
    Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

    ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

    id. Brut. 17, 68.—
    4.
    With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

    suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

    Plaut. Most. 1, 3, 97:

    composito et delibuto capillo,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    comas,

    Ov. R. Am. 679:

    crines,

    Verg. G. 4, 417:

    ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

    Quint. 11, 3, 148:

    togam,

    to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

    nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

    Ov. M. 4, 318:

    pulvinum facili manu,

    id. A. A. 1, 160; cf.

    torum,

    id. F. 3, 484:

    jam libet componere voltus,

    id. M. 13, 767:

    vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

    Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

    (Tiberius) compositus ore,

    id. ib. 2, 34:

    vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

    distorting, Suet. Calig. 50.—
    5.
    In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

    ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

    Plin. Ep. 7, 1, 6:

    orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

    Quint. 9, 1, 21:

    utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

    id. 11, 3, 120:

    ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

    id. 1, 11, 19:

    figuram ad imitationem alterius scripturae,

    id. 9, 2, 34:

    nec ad votum composita civitas,

    Tac. Or. 41:

    cuncta ad decorem inperi conposita,

    id. H. 1, 71:

    cunctis ad tristitiam conpositis,

    id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

    voltus conponere famae Taedet,

    to adapt, Tib. 4, 7, 9:

    venturis carbasa ventis,

    Luc. 3, 596:

    me quoque mittendis rectum componite telis,

    id. 3, 717. —With in:

    Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

    disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —
    D. (α).
    With acc.:

    ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

    Cic. Att. 15, 26, 3:

    quod adest memento Componere aequus,

    Hor. C. 3, 29, 33:

    conposita atque constituta re publica,

    Cic. Leg. 3, 18, 42:

    necdum compositis maturisve satis consiliis,

    Liv. 4, 13, 5:

    (diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

    Cic. Brut. 22, 87:

    tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

    id. Or. 42, 143:

    ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

    Sall. J. 43, 5; 94, 1:

    in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

    Tac. H. 2, 55:

    dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

    id. A. 12, 68.—
    (β).
    With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

    cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

    Cic. Leg. 2, 13, 32:

    omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

    Quint. 10, 1, 43:

    animum ad omnes casus,

    id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

    satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

    Quint. 9, 4, 114:

    cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

    Sen. Tranq. 9, 2. —
    2. (α).
    In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

    quin jam virginem Despondi: res composita'st,

    Ter. Ad. 4, 7, 17:

    ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

    societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

    Sall. H. 4, 11 Dietsch:

    crimen ab inimicis Romae conpositum,

    Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

    conpositis inter se rebus,

    Sall. J. 66, 2:

    ita conposito dolo digrediuntur,

    id. ib. 111, 4:

    conposito jam consilio,

    Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

    convenerat autem, etc.,

    id. 25, 9, 8:

    sub noctem susurri Composita repetantur hora,

    Hor. C. 1, 9, 20:

    ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

    Verg. A. 12, 315:

    compositis notis,

    Tib. 1, 2, 22:

    crimen ac dolum ultro,

    Tac. H. 1, 34:

    proditionem,

    id. ib. 2, 100:

    seditionem,

    id. ib. 4, 14:

    insidias,

    id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—
    (β).
    With rel.-clause:

    cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

    Liv. 40, 40, 14.—
    (γ).
    With inf.:

    ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

    Tac. A. 3, 40.—
    (δ).
    Pass. impers.:

    ut domi compositum cum Marcio erat,

    Liv. 2, 37, 1.—
    (ε).
    With ut and subj.:

    compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

    Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst.
    3.
    In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

    ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

    Plaut. Am. 1, 1, 211:

    nec bene mendaci risus conponitur ore,

    Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

    sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

    Prop. 2, 9, 31:

    insidias in me conponis inanes,

    id. 2, 32 (3, 30), 19:

    compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

    Tac. A. 13, 47:

    si haec fabulosa et composita videntur,

    id. Or. 12; id. Agr. 40:

    quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

    id. A. 15, 16; cf.:

    vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

    exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

    (Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

    Tac. Agr. 42:

    is in maestitiam compositus,

    id. H. 2, 9; 1, 54:

    in securitatem,

    id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

    tunc compositus ad maestitiam,

    Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.
    A.
    Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

    quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

    acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

    Liv. 28, 22, 13:

    intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

    Sen. Vit. Beat. 8, 3:

    composita et quieta et beata respublica,

    Tac. Or. 36. —Of writings:

    quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

    Quint. 1, pr. § 8; cf.:

    illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

    elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

    si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

    Cic. Or. 70, 232.—
    B.
    Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

    perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

    Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

    equus bene natura compositus,

    Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

    arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

    Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

    alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

    Quint. 2, 8, 7:

    aeque in adulationem compositus (sacerdos),

    Curt. 4, 7, 26:

    (Attici) non maxime ad risum compositi,

    Quint. 6, 3, 18:

    natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

    Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

    ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

    Plin. Ep. 2, 17, 2:

    lenis et nitidi et compositi generis amatores,

    Quint. 10, 1, 44:

    actio,

    id. 11, 3, 110:

    aetas,

    mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

    supercilium (opp. erectum),

    id. 11, 3, 74:

    repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

    Flor. 3, 23, 3.—
    D.
    Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

    verba,

    Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

    voces,

    id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,
    (α).
    Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

    tum ex composito orta vis,

    Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—
    (β).
    De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,
    (γ).
    More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

    not in Quint.): ambulare,

    Col. 6, 2, 5:

    indutus,

    Gell. 1, 5, 2:

    composite et apte dicere,

    Cic. Or. 71, 236:

    composite, ornate, copiose eloqui,

    id. De Or. 1, 11, 48:

    composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

    Sall. C. 51, 9:

    bene et composite disseruit,

    id. Ib. 52.— Comp.:

    compositius cuncta quam festinantius agerent,

    Tac. A. 15, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > compositum

  • 14 conpono

    com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).
    I.
    In gen., of different objects.
    A. 1.
    Of things in gen.:

    aridum lignum,

    Hor. C. 3, 17, 14:

    composita fronde,

    Prop. 1, 20, 22:

    uvas in tecto in cratibus,

    Cato, R. R. 112, 2:

    in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

    Cic. Deiot. 6, 17:

    (amomum) manipulatim leniter componitur,

    Plin. 12, 13, 28, § 48:

    amphoras in culleum,

    Cato, R. R. 113, 2:

    ligna in caminum,

    id. ib. 37, 5.—
    b.
    To bring into contact, fit together, join:

    quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

    Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

    tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

    id. ib. p. 260, 30:

    conponens manibusque manus atque ori bus ora,

    Verg. A. 8, 486:

    Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

    Prop. 2, 2, 12; cf.

    caput,

    Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 10, 2:

    jugulum,

    id. 8, 8, 8 et saep.—
    c.
    Esp., to pack up for a journey, etc.:

    omnia composta sunt quae donavi,

    Plaut. Mil. 4, 7, 21:

    i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

    Ter. Hec. 4, 3, 5:

    dum tota domus raeda componitur una,

    Juv. 3, 10.—
    2.
    Of persons:

    is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

    Verg. A. 8, 322:

    et tabula una duos poterit componere amantes,

    Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—
    B.
    To set in opposition.
    1.
    To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

    Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

    Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

    staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

    Sen. Q. N. 4, praef. 8;

    and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

    Quint. 2, 17, 34:

    cuive virum mallem memet componere,

    Sil. 10, 70:

    componimur Vecordi Decio,

    id. 11, 212:

    hunc fatis,

    id. 1, 39:

    cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

    Luc. 3, 196;

    and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

    Hor. S. 1, 1, 103:

    ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

    Sen. Prov. 1, 2, 9:

    non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

    Quint. 2, 17, 33;

    and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

    confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—
    2.
    To oppose by way of comparison, to compare, contrast.
    (α).
    With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

    nec divis homines componier aequom'st,

    Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

    si parva licet conponere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    parvis conponere magna solebam,

    id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

    audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

    id. ib. 15, 530:

    divinis humana,

    Aus. Ecl. 1, 10.—
    (β).
    With acc. and cum:

    ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

    Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.
    II.
    In partic.
    A.
    Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.
    1. (α).
    With ex:

    exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

    Sall. J. 18, 3:

    genus humanum ex corpore et anima conpositum,

    id. ib. 2, 1:

    liber ex alienis orationibus compositus,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

    Quint. 1, 10, 6:

    ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

    Cels. 6, 7, 1 fin.
    (β).
    With abl.:

    mensam gramine,

    Sil. 15, 51.—
    (γ).
    With acc. alone:

    medicamentum,

    Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—
    2.
    Esp., of buildings, etc., to construct, build:

    qui cuncta conposuit,

    i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

    urbem,

    Verg. A. 3, 387:

    illa (templa) deis,

    Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

    aggere conposito tumuli,

    Verg. A. 7, 6:

    deletas Thebas,

    Prop. 2, 6, 5.—
    3.
    Of words, to compound:

    vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

    Quint. 1, 5, 3.—
    4.
    Of writings, speeches, etc.
    a.
    To compose, write, construct (very freq.):

    leges,

    Lucr. 4, 966:

    compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    quartum librum,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    libros,

    id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

    libellos,

    Quint. 12, 8, 5:

    actiones,

    Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

    argumentum,

    Cic. Att. 15, 4, 3:

    edictum eis verbis,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    edictum eorum arbitratu,

    id. ib. 2, 1, 46, §

    119: artes,

    books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

    artificium,

    id. de Or. 2, 19, 83:

    commentarium consulatus mei,

    id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

    quarum (litterarum) exemplum,

    Cic. Agr. 2, 20, 53:

    quandam disciplinae formulam,

    id. Ac. 1, 4, 17:

    stipulationum et judiciorum formulas,

    id. Leg. 1, 4, 14:

    interdictum,

    id. Caecin. 21, 59:

    poema,

    id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

    senatus consultum,

    Cic. Fam. 10, 22, 2:

    testimonium,

    id. Att. 15, 15, 1:

    verba ad religionem deorum immortalium,

    id. Dom. 47, 124:

    de judicialibus causis aliqua,

    Quint. 3, 6, 104:

    aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

    Tac. A. 16, 14:

    Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

    Cic. Mur. 12, 26:

    carmina,

    Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

    epistulas,

    id. ib. 2, 70:

    litteras nomine Marcelli,

    Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

    orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

    Liv. 1, 35, 2:

    blanditias tremula voce,

    Tib. 1, 2, 91:

    meditata manu verba trementi,

    Ov. M. 9, 521:

    versus,

    Hor. S. 1, 4, 8:

    mollem versum,

    Prop. 1, 7, 19:

    cantus,

    Tib. 1, 2, 53:

    in morem annalium,

    Tac. Or. 22:

    orationes adversus aliquem,

    id. ib. 37:

    litteras ad aliquem,

    id. A. 15, 8; 14, 22:

    probra in Gaium,

    id. ib. 6, 9;

    14, 50: multa et atrocia in Macronem,

    id. ib. 6, 44 (38) et saep.—
    b.
    Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

    tuas laudes,

    Tib. 4, 1, 35:

    res gestas,

    Hor. Ep. 2, 1, 251:

    tempora Iliaca,

    Vell. 1, 3, 2:

    bellum Troicum,

    id. 1, 5, 3:

    Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

    Tac. Or. 14:

    veteres populi Romani res,

    id. A. 4, 32:

    Neronis res,

    id. ib. 1, 1; 11, 11.—
    B.
    From the notion of closing.
    1.
    To put away, put aside, put in place:

    armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

    i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

    (tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

    Liv. 26, 39, 8:

    vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

    id. 36, 44, 2:

    arma,

    Hor. C. 4, 14, 52:

    tristes istos conpone libellos,

    put aside, Prop. 1, 9, 13.—
    2.
    To store up, put away, collect:

    nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

    Verg. A. 8, 317:

    ego conposito securus acervo Despiciam dites,

    Tib. 1, 1, 77;

    so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

    Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

    pernas,

    Cato, R. R. 162, 12:

    tergora (suis),

    Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

    caepam in fidelia,

    id. 12, 10, 2:

    herbas,

    id. 12, 13, 2:

    poma,

    id. 12, 47, 5:

    olivas,

    Pall. Nov. 22, 5:

    herbam olla nova,

    Scrib. Comp. 60:

    faenum,

    Dig. 19, 2, 11, § 4:

    fructus in urceis, capsellis,

    ib. 33, 7, 12, §1.—
    3.
    Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

    tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

    Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

    cinerem,

    Ov. F. 3, 547:

    cinerem ossaque,

    Val. Fl. 7, 203:

    sic ego conponi versus in ossa velim,

    Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

    quem... prope cognatos conpositum cineres,

    Cat. 68, 98:

    omnes composui (meos),

    Hor. S. 1, 9, 28:

    compositi busta avi,

    Ov. F. 5, 426:

    Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

    Tac. H. 1, 47:

    componi tumulo eodem,

    Ov. M. 4, 157:

    toro Mortua componar,

    id. ib. 9, 504:

    alto Conpositus lecto,

    Pers. 3, 104:

    aliquem terra,

    Sil. 9, 95.—
    4. a.
    Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

    cum mare compositum est,

    Ov. A. A. 3, 259:

    aquas,

    id. H. 13, 136:

    fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

    Luc. 5, 702.—
    b.
    Of persons:

    nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

    Quint. 11, 2, 5:

    ubi jam thalamis se conposuere,

    Verg. G. 4, 189:

    defessa membra,

    id. ib. 4, 438:

    si bene conpositus somno vinoque jacebit,

    Ov. Am. 1, 4, 53.—
    5.
    To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.
    a.
    With personal object:

    aversos amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    ceteros clementia,

    Tac. A. 12, 55:

    comitia praetorum,

    id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

    juvenes concitatos,

    Quint. 1, 10, 32; cf.:

    barbarum animos,

    Tac. A. 14, 39:

    gentem,

    Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

    prima (pars philosophiae) conponit animum,

    Sen. Ep. 89, 9:

    argumentum conpositae mentis,

    id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

    mentem somno,

    id. 3, 162:

    religio saevas componit mentis,

    id. 13, 317.—
    b.
    Of places, countries, etc.:

    C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

    Tac. A. 2, 4:

    Campaniam,

    id. H. 4, 3:

    Daciam,

    id. ib. 3, 53.—
    c.
    With abstr. or indef. objects:

    si possum hoc inter vos conponere,

    Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

    vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

    Ter. Phorm. 4, 3, 17:

    gaudens conponi foedere bellum,

    Verg. A. 12, 109; so,

    bellum,

    Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

    bella,

    Tac. A. 3, 56:

    cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

    Caes. B. C. 3, 109:

    uti per colloquia omnes controversiae componantur,

    id. ib. 1, 9 fin.:

    curas,

    Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

    lites,

    Verg. E. 3, 108:

    seditionem civilem,

    Suet. Caes. 4:

    statum Orientis,

    id. Calig. 1:

    Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

    Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

    legatorum res et bello turbatas,

    id. 45, 16, 2:

    res Germanicas,

    Suet. Vit. 9:

    discordias,

    Tac. H. 4, 50:

    compositis praesentibus,

    id. A. 1, 45:

    odia et certamina,

    id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

    pacem componi volo Meo patri cum matre,

    Plaut. Merc. 5, 2, 113:

    si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

    Liv. 30, 40, 13:

    at me conposita pace fefellit Amor,

    Prop. 2, 2, 2:

    pax circa Brundusium composita,

    Vell. 2, 75, 3:

    pacem cum Pyrrho,

    Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—
    d.
    Absol.:

    coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

    Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

    posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

    Caes. B. C. 3, 16.—
    C. 1.
    In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

    aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

    Verg. A. 1, 697:

    ad ictum militaris gladii conposita cervice,

    Sen. Cons. Marc. 26, 2:

    diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

    id. Q. N. 6, 30, 4:

    si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

    Cic. Div. 2, 47, 98:

    tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

    id. Att. 4, 9, 1.—
    2.
    Esp., milit. t. t.:

    se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

    Liv. 44, 38, 11:

    conpositi numero in turmas,

    Verg. A. 11, 599:

    cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

    Tac. H. 4, 35:

    agmen,

    id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

    ordines,

    id. H. 4, 33:

    vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. ib. 3, 35:

    pugnae exercitum,

    id. A. 13, 40:

    auxilia in numerum legionis,

    id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

    equitem per turmas,

    id. ib. 15, 29:

    insidias in montibus,

    Just. 1, 3, 11.—
    3.
    Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

    ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

    id. Brut. 17, 68.—
    4.
    With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

    suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

    Plaut. Most. 1, 3, 97:

    composito et delibuto capillo,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    comas,

    Ov. R. Am. 679:

    crines,

    Verg. G. 4, 417:

    ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

    Quint. 11, 3, 148:

    togam,

    to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

    nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

    Ov. M. 4, 318:

    pulvinum facili manu,

    id. A. A. 1, 160; cf.

    torum,

    id. F. 3, 484:

    jam libet componere voltus,

    id. M. 13, 767:

    vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

    Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

    (Tiberius) compositus ore,

    id. ib. 2, 34:

    vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

    distorting, Suet. Calig. 50.—
    5.
    In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

    ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

    Plin. Ep. 7, 1, 6:

    orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

    Quint. 9, 1, 21:

    utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

    id. 11, 3, 120:

    ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

    id. 1, 11, 19:

    figuram ad imitationem alterius scripturae,

    id. 9, 2, 34:

    nec ad votum composita civitas,

    Tac. Or. 41:

    cuncta ad decorem inperi conposita,

    id. H. 1, 71:

    cunctis ad tristitiam conpositis,

    id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

    voltus conponere famae Taedet,

    to adapt, Tib. 4, 7, 9:

    venturis carbasa ventis,

    Luc. 3, 596:

    me quoque mittendis rectum componite telis,

    id. 3, 717. —With in:

    Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

    disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —
    D. (α).
    With acc.:

    ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

    Cic. Att. 15, 26, 3:

    quod adest memento Componere aequus,

    Hor. C. 3, 29, 33:

    conposita atque constituta re publica,

    Cic. Leg. 3, 18, 42:

    necdum compositis maturisve satis consiliis,

    Liv. 4, 13, 5:

    (diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

    Cic. Brut. 22, 87:

    tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

    id. Or. 42, 143:

    ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

    Sall. J. 43, 5; 94, 1:

    in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

    Tac. H. 2, 55:

    dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

    id. A. 12, 68.—
    (β).
    With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

    cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

    Cic. Leg. 2, 13, 32:

    omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

    Quint. 10, 1, 43:

    animum ad omnes casus,

    id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

    satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

    Quint. 9, 4, 114:

    cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

    Sen. Tranq. 9, 2. —
    2. (α).
    In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

    quin jam virginem Despondi: res composita'st,

    Ter. Ad. 4, 7, 17:

    ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

    societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

    Sall. H. 4, 11 Dietsch:

    crimen ab inimicis Romae conpositum,

    Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

    conpositis inter se rebus,

    Sall. J. 66, 2:

    ita conposito dolo digrediuntur,

    id. ib. 111, 4:

    conposito jam consilio,

    Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

    convenerat autem, etc.,

    id. 25, 9, 8:

    sub noctem susurri Composita repetantur hora,

    Hor. C. 1, 9, 20:

    ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

    Verg. A. 12, 315:

    compositis notis,

    Tib. 1, 2, 22:

    crimen ac dolum ultro,

    Tac. H. 1, 34:

    proditionem,

    id. ib. 2, 100:

    seditionem,

    id. ib. 4, 14:

    insidias,

    id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—
    (β).
    With rel.-clause:

    cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

    Liv. 40, 40, 14.—
    (γ).
    With inf.:

    ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

    Tac. A. 3, 40.—
    (δ).
    Pass. impers.:

    ut domi compositum cum Marcio erat,

    Liv. 2, 37, 1.—
    (ε).
    With ut and subj.:

    compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

    Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst.
    3.
    In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

    ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

    Plaut. Am. 1, 1, 211:

    nec bene mendaci risus conponitur ore,

    Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

    sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

    Prop. 2, 9, 31:

    insidias in me conponis inanes,

    id. 2, 32 (3, 30), 19:

    compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

    Tac. A. 13, 47:

    si haec fabulosa et composita videntur,

    id. Or. 12; id. Agr. 40:

    quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

    id. A. 15, 16; cf.:

    vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

    exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

    (Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

    Tac. Agr. 42:

    is in maestitiam compositus,

    id. H. 2, 9; 1, 54:

    in securitatem,

    id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

    tunc compositus ad maestitiam,

    Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.
    A.
    Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

    quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

    acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

    Liv. 28, 22, 13:

    intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

    Sen. Vit. Beat. 8, 3:

    composita et quieta et beata respublica,

    Tac. Or. 36. —Of writings:

    quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

    Quint. 1, pr. § 8; cf.:

    illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

    elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

    si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

    Cic. Or. 70, 232.—
    B.
    Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

    perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

    Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

    equus bene natura compositus,

    Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

    arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

    Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

    alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

    Quint. 2, 8, 7:

    aeque in adulationem compositus (sacerdos),

    Curt. 4, 7, 26:

    (Attici) non maxime ad risum compositi,

    Quint. 6, 3, 18:

    natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

    Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

    ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

    Plin. Ep. 2, 17, 2:

    lenis et nitidi et compositi generis amatores,

    Quint. 10, 1, 44:

    actio,

    id. 11, 3, 110:

    aetas,

    mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

    supercilium (opp. erectum),

    id. 11, 3, 74:

    repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

    Flor. 3, 23, 3.—
    D.
    Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

    verba,

    Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

    voces,

    id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,
    (α).
    Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

    tum ex composito orta vis,

    Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—
    (β).
    De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,
    (γ).
    More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

    not in Quint.): ambulare,

    Col. 6, 2, 5:

    indutus,

    Gell. 1, 5, 2:

    composite et apte dicere,

    Cic. Or. 71, 236:

    composite, ornate, copiose eloqui,

    id. De Or. 1, 11, 48:

    composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

    Sall. C. 51, 9:

    bene et composite disseruit,

    id. Ib. 52.— Comp.:

    compositius cuncta quam festinantius agerent,

    Tac. A. 15, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > conpono

  • 15 conposite

    com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).
    I.
    In gen., of different objects.
    A. 1.
    Of things in gen.:

    aridum lignum,

    Hor. C. 3, 17, 14:

    composita fronde,

    Prop. 1, 20, 22:

    uvas in tecto in cratibus,

    Cato, R. R. 112, 2:

    in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

    Cic. Deiot. 6, 17:

    (amomum) manipulatim leniter componitur,

    Plin. 12, 13, 28, § 48:

    amphoras in culleum,

    Cato, R. R. 113, 2:

    ligna in caminum,

    id. ib. 37, 5.—
    b.
    To bring into contact, fit together, join:

    quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

    Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

    tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

    id. ib. p. 260, 30:

    conponens manibusque manus atque ori bus ora,

    Verg. A. 8, 486:

    Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

    Prop. 2, 2, 12; cf.

    caput,

    Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 10, 2:

    jugulum,

    id. 8, 8, 8 et saep.—
    c.
    Esp., to pack up for a journey, etc.:

    omnia composta sunt quae donavi,

    Plaut. Mil. 4, 7, 21:

    i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

    Ter. Hec. 4, 3, 5:

    dum tota domus raeda componitur una,

    Juv. 3, 10.—
    2.
    Of persons:

    is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

    Verg. A. 8, 322:

    et tabula una duos poterit componere amantes,

    Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—
    B.
    To set in opposition.
    1.
    To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

    Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

    Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

    staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

    Sen. Q. N. 4, praef. 8;

    and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

    Quint. 2, 17, 34:

    cuive virum mallem memet componere,

    Sil. 10, 70:

    componimur Vecordi Decio,

    id. 11, 212:

    hunc fatis,

    id. 1, 39:

    cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

    Luc. 3, 196;

    and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

    Hor. S. 1, 1, 103:

    ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

    Sen. Prov. 1, 2, 9:

    non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

    Quint. 2, 17, 33;

    and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

    confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—
    2.
    To oppose by way of comparison, to compare, contrast.
    (α).
    With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

    nec divis homines componier aequom'st,

    Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

    si parva licet conponere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    parvis conponere magna solebam,

    id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

    audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

    id. ib. 15, 530:

    divinis humana,

    Aus. Ecl. 1, 10.—
    (β).
    With acc. and cum:

    ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

    Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.
    II.
    In partic.
    A.
    Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.
    1. (α).
    With ex:

    exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

    Sall. J. 18, 3:

    genus humanum ex corpore et anima conpositum,

    id. ib. 2, 1:

    liber ex alienis orationibus compositus,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

    Quint. 1, 10, 6:

    ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

    Cels. 6, 7, 1 fin.
    (β).
    With abl.:

    mensam gramine,

    Sil. 15, 51.—
    (γ).
    With acc. alone:

    medicamentum,

    Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—
    2.
    Esp., of buildings, etc., to construct, build:

    qui cuncta conposuit,

    i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

    urbem,

    Verg. A. 3, 387:

    illa (templa) deis,

    Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

    aggere conposito tumuli,

    Verg. A. 7, 6:

    deletas Thebas,

    Prop. 2, 6, 5.—
    3.
    Of words, to compound:

    vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

    Quint. 1, 5, 3.—
    4.
    Of writings, speeches, etc.
    a.
    To compose, write, construct (very freq.):

    leges,

    Lucr. 4, 966:

    compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    quartum librum,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    libros,

    id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

    libellos,

    Quint. 12, 8, 5:

    actiones,

    Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

    argumentum,

    Cic. Att. 15, 4, 3:

    edictum eis verbis,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    edictum eorum arbitratu,

    id. ib. 2, 1, 46, §

    119: artes,

    books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

    artificium,

    id. de Or. 2, 19, 83:

    commentarium consulatus mei,

    id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

    quarum (litterarum) exemplum,

    Cic. Agr. 2, 20, 53:

    quandam disciplinae formulam,

    id. Ac. 1, 4, 17:

    stipulationum et judiciorum formulas,

    id. Leg. 1, 4, 14:

    interdictum,

    id. Caecin. 21, 59:

    poema,

    id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

    senatus consultum,

    Cic. Fam. 10, 22, 2:

    testimonium,

    id. Att. 15, 15, 1:

    verba ad religionem deorum immortalium,

    id. Dom. 47, 124:

    de judicialibus causis aliqua,

    Quint. 3, 6, 104:

    aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

    Tac. A. 16, 14:

    Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

    Cic. Mur. 12, 26:

    carmina,

    Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

    epistulas,

    id. ib. 2, 70:

    litteras nomine Marcelli,

    Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

    orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

    Liv. 1, 35, 2:

    blanditias tremula voce,

    Tib. 1, 2, 91:

    meditata manu verba trementi,

    Ov. M. 9, 521:

    versus,

    Hor. S. 1, 4, 8:

    mollem versum,

    Prop. 1, 7, 19:

    cantus,

    Tib. 1, 2, 53:

    in morem annalium,

    Tac. Or. 22:

    orationes adversus aliquem,

    id. ib. 37:

    litteras ad aliquem,

    id. A. 15, 8; 14, 22:

    probra in Gaium,

    id. ib. 6, 9;

    14, 50: multa et atrocia in Macronem,

    id. ib. 6, 44 (38) et saep.—
    b.
    Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

    tuas laudes,

    Tib. 4, 1, 35:

    res gestas,

    Hor. Ep. 2, 1, 251:

    tempora Iliaca,

    Vell. 1, 3, 2:

    bellum Troicum,

    id. 1, 5, 3:

    Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

    Tac. Or. 14:

    veteres populi Romani res,

    id. A. 4, 32:

    Neronis res,

    id. ib. 1, 1; 11, 11.—
    B.
    From the notion of closing.
    1.
    To put away, put aside, put in place:

    armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

    i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

    (tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

    Liv. 26, 39, 8:

    vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

    id. 36, 44, 2:

    arma,

    Hor. C. 4, 14, 52:

    tristes istos conpone libellos,

    put aside, Prop. 1, 9, 13.—
    2.
    To store up, put away, collect:

    nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

    Verg. A. 8, 317:

    ego conposito securus acervo Despiciam dites,

    Tib. 1, 1, 77;

    so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

    Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

    pernas,

    Cato, R. R. 162, 12:

    tergora (suis),

    Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

    caepam in fidelia,

    id. 12, 10, 2:

    herbas,

    id. 12, 13, 2:

    poma,

    id. 12, 47, 5:

    olivas,

    Pall. Nov. 22, 5:

    herbam olla nova,

    Scrib. Comp. 60:

    faenum,

    Dig. 19, 2, 11, § 4:

    fructus in urceis, capsellis,

    ib. 33, 7, 12, §1.—
    3.
    Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

    tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

    Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

    cinerem,

    Ov. F. 3, 547:

    cinerem ossaque,

    Val. Fl. 7, 203:

    sic ego conponi versus in ossa velim,

    Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

    quem... prope cognatos conpositum cineres,

    Cat. 68, 98:

    omnes composui (meos),

    Hor. S. 1, 9, 28:

    compositi busta avi,

    Ov. F. 5, 426:

    Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

    Tac. H. 1, 47:

    componi tumulo eodem,

    Ov. M. 4, 157:

    toro Mortua componar,

    id. ib. 9, 504:

    alto Conpositus lecto,

    Pers. 3, 104:

    aliquem terra,

    Sil. 9, 95.—
    4. a.
    Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

    cum mare compositum est,

    Ov. A. A. 3, 259:

    aquas,

    id. H. 13, 136:

    fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

    Luc. 5, 702.—
    b.
    Of persons:

    nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

    Quint. 11, 2, 5:

    ubi jam thalamis se conposuere,

    Verg. G. 4, 189:

    defessa membra,

    id. ib. 4, 438:

    si bene conpositus somno vinoque jacebit,

    Ov. Am. 1, 4, 53.—
    5.
    To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.
    a.
    With personal object:

    aversos amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    ceteros clementia,

    Tac. A. 12, 55:

    comitia praetorum,

    id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

    juvenes concitatos,

    Quint. 1, 10, 32; cf.:

    barbarum animos,

    Tac. A. 14, 39:

    gentem,

    Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

    prima (pars philosophiae) conponit animum,

    Sen. Ep. 89, 9:

    argumentum conpositae mentis,

    id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

    mentem somno,

    id. 3, 162:

    religio saevas componit mentis,

    id. 13, 317.—
    b.
    Of places, countries, etc.:

    C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

    Tac. A. 2, 4:

    Campaniam,

    id. H. 4, 3:

    Daciam,

    id. ib. 3, 53.—
    c.
    With abstr. or indef. objects:

    si possum hoc inter vos conponere,

    Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

    vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

    Ter. Phorm. 4, 3, 17:

    gaudens conponi foedere bellum,

    Verg. A. 12, 109; so,

    bellum,

    Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

    bella,

    Tac. A. 3, 56:

    cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

    Caes. B. C. 3, 109:

    uti per colloquia omnes controversiae componantur,

    id. ib. 1, 9 fin.:

    curas,

    Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

    lites,

    Verg. E. 3, 108:

    seditionem civilem,

    Suet. Caes. 4:

    statum Orientis,

    id. Calig. 1:

    Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

    Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

    legatorum res et bello turbatas,

    id. 45, 16, 2:

    res Germanicas,

    Suet. Vit. 9:

    discordias,

    Tac. H. 4, 50:

    compositis praesentibus,

    id. A. 1, 45:

    odia et certamina,

    id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

    pacem componi volo Meo patri cum matre,

    Plaut. Merc. 5, 2, 113:

    si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

    Liv. 30, 40, 13:

    at me conposita pace fefellit Amor,

    Prop. 2, 2, 2:

    pax circa Brundusium composita,

    Vell. 2, 75, 3:

    pacem cum Pyrrho,

    Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—
    d.
    Absol.:

    coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

    Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

    posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

    Caes. B. C. 3, 16.—
    C. 1.
    In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

    aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

    Verg. A. 1, 697:

    ad ictum militaris gladii conposita cervice,

    Sen. Cons. Marc. 26, 2:

    diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

    id. Q. N. 6, 30, 4:

    si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

    Cic. Div. 2, 47, 98:

    tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

    id. Att. 4, 9, 1.—
    2.
    Esp., milit. t. t.:

    se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

    Liv. 44, 38, 11:

    conpositi numero in turmas,

    Verg. A. 11, 599:

    cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

    Tac. H. 4, 35:

    agmen,

    id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

    ordines,

    id. H. 4, 33:

    vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. ib. 3, 35:

    pugnae exercitum,

    id. A. 13, 40:

    auxilia in numerum legionis,

    id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

    equitem per turmas,

    id. ib. 15, 29:

    insidias in montibus,

    Just. 1, 3, 11.—
    3.
    Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

    ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

    id. Brut. 17, 68.—
    4.
    With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

    suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

    Plaut. Most. 1, 3, 97:

    composito et delibuto capillo,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    comas,

    Ov. R. Am. 679:

    crines,

    Verg. G. 4, 417:

    ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

    Quint. 11, 3, 148:

    togam,

    to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

    nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

    Ov. M. 4, 318:

    pulvinum facili manu,

    id. A. A. 1, 160; cf.

    torum,

    id. F. 3, 484:

    jam libet componere voltus,

    id. M. 13, 767:

    vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

    Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

    (Tiberius) compositus ore,

    id. ib. 2, 34:

    vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

    distorting, Suet. Calig. 50.—
    5.
    In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

    ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

    Plin. Ep. 7, 1, 6:

    orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

    Quint. 9, 1, 21:

    utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

    id. 11, 3, 120:

    ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

    id. 1, 11, 19:

    figuram ad imitationem alterius scripturae,

    id. 9, 2, 34:

    nec ad votum composita civitas,

    Tac. Or. 41:

    cuncta ad decorem inperi conposita,

    id. H. 1, 71:

    cunctis ad tristitiam conpositis,

    id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

    voltus conponere famae Taedet,

    to adapt, Tib. 4, 7, 9:

    venturis carbasa ventis,

    Luc. 3, 596:

    me quoque mittendis rectum componite telis,

    id. 3, 717. —With in:

    Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

    disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —
    D. (α).
    With acc.:

    ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

    Cic. Att. 15, 26, 3:

    quod adest memento Componere aequus,

    Hor. C. 3, 29, 33:

    conposita atque constituta re publica,

    Cic. Leg. 3, 18, 42:

    necdum compositis maturisve satis consiliis,

    Liv. 4, 13, 5:

    (diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

    Cic. Brut. 22, 87:

    tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

    id. Or. 42, 143:

    ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

    Sall. J. 43, 5; 94, 1:

    in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

    Tac. H. 2, 55:

    dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

    id. A. 12, 68.—
    (β).
    With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

    cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

    Cic. Leg. 2, 13, 32:

    omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

    Quint. 10, 1, 43:

    animum ad omnes casus,

    id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

    satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

    Quint. 9, 4, 114:

    cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

    Sen. Tranq. 9, 2. —
    2. (α).
    In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

    quin jam virginem Despondi: res composita'st,

    Ter. Ad. 4, 7, 17:

    ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

    societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

    Sall. H. 4, 11 Dietsch:

    crimen ab inimicis Romae conpositum,

    Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

    conpositis inter se rebus,

    Sall. J. 66, 2:

    ita conposito dolo digrediuntur,

    id. ib. 111, 4:

    conposito jam consilio,

    Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

    convenerat autem, etc.,

    id. 25, 9, 8:

    sub noctem susurri Composita repetantur hora,

    Hor. C. 1, 9, 20:

    ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

    Verg. A. 12, 315:

    compositis notis,

    Tib. 1, 2, 22:

    crimen ac dolum ultro,

    Tac. H. 1, 34:

    proditionem,

    id. ib. 2, 100:

    seditionem,

    id. ib. 4, 14:

    insidias,

    id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—
    (β).
    With rel.-clause:

    cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

    Liv. 40, 40, 14.—
    (γ).
    With inf.:

    ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

    Tac. A. 3, 40.—
    (δ).
    Pass. impers.:

    ut domi compositum cum Marcio erat,

    Liv. 2, 37, 1.—
    (ε).
    With ut and subj.:

    compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

    Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst.
    3.
    In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

    ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

    Plaut. Am. 1, 1, 211:

    nec bene mendaci risus conponitur ore,

    Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

    sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

    Prop. 2, 9, 31:

    insidias in me conponis inanes,

    id. 2, 32 (3, 30), 19:

    compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

    Tac. A. 13, 47:

    si haec fabulosa et composita videntur,

    id. Or. 12; id. Agr. 40:

    quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

    id. A. 15, 16; cf.:

    vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

    exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

    (Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

    Tac. Agr. 42:

    is in maestitiam compositus,

    id. H. 2, 9; 1, 54:

    in securitatem,

    id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

    tunc compositus ad maestitiam,

    Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.
    A.
    Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

    quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

    acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

    Liv. 28, 22, 13:

    intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

    Sen. Vit. Beat. 8, 3:

    composita et quieta et beata respublica,

    Tac. Or. 36. —Of writings:

    quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

    Quint. 1, pr. § 8; cf.:

    illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

    elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

    si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

    Cic. Or. 70, 232.—
    B.
    Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

    perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

    Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

    equus bene natura compositus,

    Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

    arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

    Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

    alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

    Quint. 2, 8, 7:

    aeque in adulationem compositus (sacerdos),

    Curt. 4, 7, 26:

    (Attici) non maxime ad risum compositi,

    Quint. 6, 3, 18:

    natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

    Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

    ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

    Plin. Ep. 2, 17, 2:

    lenis et nitidi et compositi generis amatores,

    Quint. 10, 1, 44:

    actio,

    id. 11, 3, 110:

    aetas,

    mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

    supercilium (opp. erectum),

    id. 11, 3, 74:

    repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

    Flor. 3, 23, 3.—
    D.
    Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

    verba,

    Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

    voces,

    id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,
    (α).
    Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

    tum ex composito orta vis,

    Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—
    (β).
    De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,
    (γ).
    More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

    not in Quint.): ambulare,

    Col. 6, 2, 5:

    indutus,

    Gell. 1, 5, 2:

    composite et apte dicere,

    Cic. Or. 71, 236:

    composite, ornate, copiose eloqui,

    id. De Or. 1, 11, 48:

    composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

    Sall. C. 51, 9:

    bene et composite disseruit,

    id. Ib. 52.— Comp.:

    compositius cuncta quam festinantius agerent,

    Tac. A. 15, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > conposite

  • 16 conpositum

    com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).
    I.
    In gen., of different objects.
    A. 1.
    Of things in gen.:

    aridum lignum,

    Hor. C. 3, 17, 14:

    composita fronde,

    Prop. 1, 20, 22:

    uvas in tecto in cratibus,

    Cato, R. R. 112, 2:

    in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

    Cic. Deiot. 6, 17:

    (amomum) manipulatim leniter componitur,

    Plin. 12, 13, 28, § 48:

    amphoras in culleum,

    Cato, R. R. 113, 2:

    ligna in caminum,

    id. ib. 37, 5.—
    b.
    To bring into contact, fit together, join:

    quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

    Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

    tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

    id. ib. p. 260, 30:

    conponens manibusque manus atque ori bus ora,

    Verg. A. 8, 486:

    Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

    Prop. 2, 2, 12; cf.

    caput,

    Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 10, 2:

    jugulum,

    id. 8, 8, 8 et saep.—
    c.
    Esp., to pack up for a journey, etc.:

    omnia composta sunt quae donavi,

    Plaut. Mil. 4, 7, 21:

    i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

    Ter. Hec. 4, 3, 5:

    dum tota domus raeda componitur una,

    Juv. 3, 10.—
    2.
    Of persons:

    is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

    Verg. A. 8, 322:

    et tabula una duos poterit componere amantes,

    Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—
    B.
    To set in opposition.
    1.
    To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

    Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

    Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

    staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

    Sen. Q. N. 4, praef. 8;

    and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

    Quint. 2, 17, 34:

    cuive virum mallem memet componere,

    Sil. 10, 70:

    componimur Vecordi Decio,

    id. 11, 212:

    hunc fatis,

    id. 1, 39:

    cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

    Luc. 3, 196;

    and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

    Hor. S. 1, 1, 103:

    ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

    Sen. Prov. 1, 2, 9:

    non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

    Quint. 2, 17, 33;

    and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

    confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—
    2.
    To oppose by way of comparison, to compare, contrast.
    (α).
    With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

    nec divis homines componier aequom'st,

    Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

    si parva licet conponere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    parvis conponere magna solebam,

    id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

    audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

    id. ib. 15, 530:

    divinis humana,

    Aus. Ecl. 1, 10.—
    (β).
    With acc. and cum:

    ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

    Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.
    II.
    In partic.
    A.
    Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.
    1. (α).
    With ex:

    exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

    Sall. J. 18, 3:

    genus humanum ex corpore et anima conpositum,

    id. ib. 2, 1:

    liber ex alienis orationibus compositus,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

    Quint. 1, 10, 6:

    ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

    Cels. 6, 7, 1 fin.
    (β).
    With abl.:

    mensam gramine,

    Sil. 15, 51.—
    (γ).
    With acc. alone:

    medicamentum,

    Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—
    2.
    Esp., of buildings, etc., to construct, build:

    qui cuncta conposuit,

    i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

    urbem,

    Verg. A. 3, 387:

    illa (templa) deis,

    Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

    aggere conposito tumuli,

    Verg. A. 7, 6:

    deletas Thebas,

    Prop. 2, 6, 5.—
    3.
    Of words, to compound:

    vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

    Quint. 1, 5, 3.—
    4.
    Of writings, speeches, etc.
    a.
    To compose, write, construct (very freq.):

    leges,

    Lucr. 4, 966:

    compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

    quartum librum,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    libros,

    id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

    libellos,

    Quint. 12, 8, 5:

    actiones,

    Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

    argumentum,

    Cic. Att. 15, 4, 3:

    edictum eis verbis,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    edictum eorum arbitratu,

    id. ib. 2, 1, 46, §

    119: artes,

    books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

    artificium,

    id. de Or. 2, 19, 83:

    commentarium consulatus mei,

    id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

    quarum (litterarum) exemplum,

    Cic. Agr. 2, 20, 53:

    quandam disciplinae formulam,

    id. Ac. 1, 4, 17:

    stipulationum et judiciorum formulas,

    id. Leg. 1, 4, 14:

    interdictum,

    id. Caecin. 21, 59:

    poema,

    id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

    senatus consultum,

    Cic. Fam. 10, 22, 2:

    testimonium,

    id. Att. 15, 15, 1:

    verba ad religionem deorum immortalium,

    id. Dom. 47, 124:

    de judicialibus causis aliqua,

    Quint. 3, 6, 104:

    aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

    Tac. A. 16, 14:

    Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

    Cic. Mur. 12, 26:

    carmina,

    Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

    epistulas,

    id. ib. 2, 70:

    litteras nomine Marcelli,

    Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

    orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

    Liv. 1, 35, 2:

    blanditias tremula voce,

    Tib. 1, 2, 91:

    meditata manu verba trementi,

    Ov. M. 9, 521:

    versus,

    Hor. S. 1, 4, 8:

    mollem versum,

    Prop. 1, 7, 19:

    cantus,

    Tib. 1, 2, 53:

    in morem annalium,

    Tac. Or. 22:

    orationes adversus aliquem,

    id. ib. 37:

    litteras ad aliquem,

    id. A. 15, 8; 14, 22:

    probra in Gaium,

    id. ib. 6, 9;

    14, 50: multa et atrocia in Macronem,

    id. ib. 6, 44 (38) et saep.—
    b.
    Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

    tuas laudes,

    Tib. 4, 1, 35:

    res gestas,

    Hor. Ep. 2, 1, 251:

    tempora Iliaca,

    Vell. 1, 3, 2:

    bellum Troicum,

    id. 1, 5, 3:

    Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

    Tac. Or. 14:

    veteres populi Romani res,

    id. A. 4, 32:

    Neronis res,

    id. ib. 1, 1; 11, 11.—
    B.
    From the notion of closing.
    1.
    To put away, put aside, put in place:

    armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

    i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

    (tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

    Liv. 26, 39, 8:

    vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

    id. 36, 44, 2:

    arma,

    Hor. C. 4, 14, 52:

    tristes istos conpone libellos,

    put aside, Prop. 1, 9, 13.—
    2.
    To store up, put away, collect:

    nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

    Verg. A. 8, 317:

    ego conposito securus acervo Despiciam dites,

    Tib. 1, 1, 77;

    so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

    Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

    pernas,

    Cato, R. R. 162, 12:

    tergora (suis),

    Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

    caepam in fidelia,

    id. 12, 10, 2:

    herbas,

    id. 12, 13, 2:

    poma,

    id. 12, 47, 5:

    olivas,

    Pall. Nov. 22, 5:

    herbam olla nova,

    Scrib. Comp. 60:

    faenum,

    Dig. 19, 2, 11, § 4:

    fructus in urceis, capsellis,

    ib. 33, 7, 12, §1.—
    3.
    Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

    tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

    Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

    cinerem,

    Ov. F. 3, 547:

    cinerem ossaque,

    Val. Fl. 7, 203:

    sic ego conponi versus in ossa velim,

    Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

    quem... prope cognatos conpositum cineres,

    Cat. 68, 98:

    omnes composui (meos),

    Hor. S. 1, 9, 28:

    compositi busta avi,

    Ov. F. 5, 426:

    Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

    Tac. H. 1, 47:

    componi tumulo eodem,

    Ov. M. 4, 157:

    toro Mortua componar,

    id. ib. 9, 504:

    alto Conpositus lecto,

    Pers. 3, 104:

    aliquem terra,

    Sil. 9, 95.—
    4. a.
    Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

    cum mare compositum est,

    Ov. A. A. 3, 259:

    aquas,

    id. H. 13, 136:

    fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

    Luc. 5, 702.—
    b.
    Of persons:

    nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

    Quint. 11, 2, 5:

    ubi jam thalamis se conposuere,

    Verg. G. 4, 189:

    defessa membra,

    id. ib. 4, 438:

    si bene conpositus somno vinoque jacebit,

    Ov. Am. 1, 4, 53.—
    5.
    To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.
    a.
    With personal object:

    aversos amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    ceteros clementia,

    Tac. A. 12, 55:

    comitia praetorum,

    id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

    juvenes concitatos,

    Quint. 1, 10, 32; cf.:

    barbarum animos,

    Tac. A. 14, 39:

    gentem,

    Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

    prima (pars philosophiae) conponit animum,

    Sen. Ep. 89, 9:

    argumentum conpositae mentis,

    id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

    mentem somno,

    id. 3, 162:

    religio saevas componit mentis,

    id. 13, 317.—
    b.
    Of places, countries, etc.:

    C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

    Tac. A. 2, 4:

    Campaniam,

    id. H. 4, 3:

    Daciam,

    id. ib. 3, 53.—
    c.
    With abstr. or indef. objects:

    si possum hoc inter vos conponere,

    Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

    vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

    Ter. Phorm. 4, 3, 17:

    gaudens conponi foedere bellum,

    Verg. A. 12, 109; so,

    bellum,

    Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

    bella,

    Tac. A. 3, 56:

    cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

    Caes. B. C. 3, 109:

    uti per colloquia omnes controversiae componantur,

    id. ib. 1, 9 fin.:

    curas,

    Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

    lites,

    Verg. E. 3, 108:

    seditionem civilem,

    Suet. Caes. 4:

    statum Orientis,

    id. Calig. 1:

    Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

    Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

    legatorum res et bello turbatas,

    id. 45, 16, 2:

    res Germanicas,

    Suet. Vit. 9:

    discordias,

    Tac. H. 4, 50:

    compositis praesentibus,

    id. A. 1, 45:

    odia et certamina,

    id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

    pacem componi volo Meo patri cum matre,

    Plaut. Merc. 5, 2, 113:

    si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

    Liv. 30, 40, 13:

    at me conposita pace fefellit Amor,

    Prop. 2, 2, 2:

    pax circa Brundusium composita,

    Vell. 2, 75, 3:

    pacem cum Pyrrho,

    Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—
    d.
    Absol.:

    coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

    Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

    posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

    Caes. B. C. 3, 16.—
    C. 1.
    In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

    aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

    Verg. A. 1, 697:

    ad ictum militaris gladii conposita cervice,

    Sen. Cons. Marc. 26, 2:

    diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

    id. Q. N. 6, 30, 4:

    si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

    Cic. Div. 2, 47, 98:

    tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

    id. Att. 4, 9, 1.—
    2.
    Esp., milit. t. t.:

    se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

    Liv. 44, 38, 11:

    conpositi numero in turmas,

    Verg. A. 11, 599:

    cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

    Tac. H. 4, 35:

    agmen,

    id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

    ordines,

    id. H. 4, 33:

    vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. ib. 3, 35:

    pugnae exercitum,

    id. A. 13, 40:

    auxilia in numerum legionis,

    id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

    equitem per turmas,

    id. ib. 15, 29:

    insidias in montibus,

    Just. 1, 3, 11.—
    3.
    Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

    ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

    id. Brut. 17, 68.—
    4.
    With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

    suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

    Plaut. Most. 1, 3, 97:

    composito et delibuto capillo,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    comas,

    Ov. R. Am. 679:

    crines,

    Verg. G. 4, 417:

    ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

    Quint. 11, 3, 148:

    togam,

    to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

    nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

    Ov. M. 4, 318:

    pulvinum facili manu,

    id. A. A. 1, 160; cf.

    torum,

    id. F. 3, 484:

    jam libet componere voltus,

    id. M. 13, 767:

    vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

    Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

    (Tiberius) compositus ore,

    id. ib. 2, 34:

    vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

    distorting, Suet. Calig. 50.—
    5.
    In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

    ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

    Plin. Ep. 7, 1, 6:

    orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

    Quint. 9, 1, 21:

    utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

    id. 11, 3, 120:

    ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

    id. 1, 11, 19:

    figuram ad imitationem alterius scripturae,

    id. 9, 2, 34:

    nec ad votum composita civitas,

    Tac. Or. 41:

    cuncta ad decorem inperi conposita,

    id. H. 1, 71:

    cunctis ad tristitiam conpositis,

    id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

    voltus conponere famae Taedet,

    to adapt, Tib. 4, 7, 9:

    venturis carbasa ventis,

    Luc. 3, 596:

    me quoque mittendis rectum componite telis,

    id. 3, 717. —With in:

    Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

    disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —
    D. (α).
    With acc.:

    ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

    Cic. Att. 15, 26, 3:

    quod adest memento Componere aequus,

    Hor. C. 3, 29, 33:

    conposita atque constituta re publica,

    Cic. Leg. 3, 18, 42:

    necdum compositis maturisve satis consiliis,

    Liv. 4, 13, 5:

    (diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

    Cic. Brut. 22, 87:

    tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

    id. Or. 42, 143:

    ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

    Sall. J. 43, 5; 94, 1:

    in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

    Tac. H. 2, 55:

    dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

    id. A. 12, 68.—
    (β).
    With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

    cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

    Cic. Leg. 2, 13, 32:

    omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

    Quint. 10, 1, 43:

    animum ad omnes casus,

    id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

    satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

    Quint. 9, 4, 114:

    cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

    Sen. Tranq. 9, 2. —
    2. (α).
    In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

    quin jam virginem Despondi: res composita'st,

    Ter. Ad. 4, 7, 17:

    ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

    societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

    Sall. H. 4, 11 Dietsch:

    crimen ab inimicis Romae conpositum,

    Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

    conpositis inter se rebus,

    Sall. J. 66, 2:

    ita conposito dolo digrediuntur,

    id. ib. 111, 4:

    conposito jam consilio,

    Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

    convenerat autem, etc.,

    id. 25, 9, 8:

    sub noctem susurri Composita repetantur hora,

    Hor. C. 1, 9, 20:

    ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

    Verg. A. 12, 315:

    compositis notis,

    Tib. 1, 2, 22:

    crimen ac dolum ultro,

    Tac. H. 1, 34:

    proditionem,

    id. ib. 2, 100:

    seditionem,

    id. ib. 4, 14:

    insidias,

    id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—
    (β).
    With rel.-clause:

    cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

    Liv. 40, 40, 14.—
    (γ).
    With inf.:

    ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

    Tac. A. 3, 40.—
    (δ).
    Pass. impers.:

    ut domi compositum cum Marcio erat,

    Liv. 2, 37, 1.—
    (ε).
    With ut and subj.:

    compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

    Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst.
    3.
    In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

    ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

    Plaut. Am. 1, 1, 211:

    nec bene mendaci risus conponitur ore,

    Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

    sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

    Prop. 2, 9, 31:

    insidias in me conponis inanes,

    id. 2, 32 (3, 30), 19:

    compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

    Tac. A. 13, 47:

    si haec fabulosa et composita videntur,

    id. Or. 12; id. Agr. 40:

    quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

    id. A. 15, 16; cf.:

    vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

    exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

    (Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

    Tac. Agr. 42:

    is in maestitiam compositus,

    id. H. 2, 9; 1, 54:

    in securitatem,

    id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

    tunc compositus ad maestitiam,

    Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.
    A.
    Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

    quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

    acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

    Liv. 28, 22, 13:

    intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

    Sen. Vit. Beat. 8, 3:

    composita et quieta et beata respublica,

    Tac. Or. 36. —Of writings:

    quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

    Quint. 1, pr. § 8; cf.:

    illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

    elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

    si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

    Cic. Or. 70, 232.—
    B.
    Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

    perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

    Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

    equus bene natura compositus,

    Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

    arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

    Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

    alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

    Quint. 2, 8, 7:

    aeque in adulationem compositus (sacerdos),

    Curt. 4, 7, 26:

    (Attici) non maxime ad risum compositi,

    Quint. 6, 3, 18:

    natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

    Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

    ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

    Plin. Ep. 2, 17, 2:

    lenis et nitidi et compositi generis amatores,

    Quint. 10, 1, 44:

    actio,

    id. 11, 3, 110:

    aetas,

    mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

    supercilium (opp. erectum),

    id. 11, 3, 74:

    repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

    Flor. 3, 23, 3.—
    D.
    Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

    verba,

    Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

    voces,

    id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,
    (α).
    Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

    tum ex composito orta vis,

    Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—
    (β).
    De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,
    (γ).
    More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

    not in Quint.): ambulare,

    Col. 6, 2, 5:

    indutus,

    Gell. 1, 5, 2:

    composite et apte dicere,

    Cic. Or. 71, 236:

    composite, ornate, copiose eloqui,

    id. De Or. 1, 11, 48:

    composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

    Sall. C. 51, 9:

    bene et composite disseruit,

    id. Ib. 52.— Comp.:

    compositius cuncta quam festinantius agerent,

    Tac. A. 15, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > conpositum

  • 17 submisse

    sum-mitto ( subm-), mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    With the force of sub predominating (mostly poet. and in post- Aug. prose; cf. subicio).
    1.
    In gen.
    a.
    To set, put, or place under or below:

    singuli agni binis nutricibus submittuntur: nec quicquam subtrahi submissis expedit,

    Col. 7, 4, 3:

    vaccas tauris (for breeding),

    Pall. Jul. 4:

    vaccas in feturam,

    id. ib. 4, 1:

    equas alternis annis,

    id. Mart. 13, 6:

    canterium vitibus,

    Col. 4, 14, 1.—
    b.
    To send or put forth below, or from below, to cause to spring forth, to send up, produce, raise:

    tellus submittit flores,

    puls forth, produces, Lucr. 1, 8: fetus (tellus), id. 1, 193:

    pabula pascendis equis (tellus),

    Luc. 4, 411:

    quo colores (humus formosa),

    Prop. 1, 2, 9; cf. poet.: non monstrum summisere Colchi Majus, did not produce (from the sowing of the dragon's teeth), Hor. C. 4, 4, 63:

    summissas tendunt alta ad Capitolia dextras,

    upraised, Sil. 12, 640; so,

    palmas,

    id. 4, 411:

    manus,

    Sen. Oedip. 226; cf.

    in a Gr. construction: summissi palmas,

    Sil. 1, 673.—
    2.
    In partic., an econom. t. t., of animals or plants, to bring up, rear, raise; to let grow, not kill or cut off (cf. alo):

    arictes,

    Varr. R. R. 2, 2, 18; 2, 3, 4; 2, 3, 8:

    tauros,

    Verg. E. 1, 46:

    pullos equorum,

    id. G. 3, 73:

    vitulos,

    id. ib. 3, 159; Col. 7, 9, 4; Dig. 7, 1, 70:

    materiam vitis constituendae causā,

    Col. Arb. 5, 1:

    frutices in semen,

    id. ib. 11, 3, 36; 4, 31, 2; 4, 14, 3;

    3, 10, 15: prata in faenum,

    to let grow for hay, Cato, R. R. 8, 1; Varr. R. R. 1, 49, 1; Col. 11, 2, 27.—
    3.
    Trop.
    (α).
    To put in the place of, substitute for, supersede (rare):

    huic vos non summittetis? hunc diutius manere patiemini?

    Cic. Prov. Cons. 4, 8:

    interim tamen, quamdiu summittantur et suppleantur capita quae demortua sunt,

    Dig. 7, 1, 70, § 1:

    necesse habebit alios fetus summittere,

    ib. 7, 1, 70, §§ 2 and 5.—
    (β).
    To cherish, court:

    aetatem omnem in stipite conteres submittendo,

    Amm. 14, 6, 13.—
    B.
    To let down, lower, sink, drop, = demittere (class. and freq., esp. in the trop. sense).
    1.
    Lit.:

    se ad pedes,

    Liv. 45, 7:

    se patri ad genua,

    Suet. Tib. 20:

    latus in herbā,

    Ov. M. 3, 23:

    caput in herbā,

    id. ib. 3, 502; cf.

    verticem,

    id. ib. 8, 638:

    genu,

    id. ib. 4, 340; Plin. 8, 1, 1, § 3; cf.:

    poplitem in terrā,

    Ov. M. 7, 191:

    aures (opp. surrigere),

    Plin. 10, 48, 67, § 132:

    oculos,

    Ov. F. 3, 372:

    faciem,

    Suet. Calig. 36; cf. id. Aug. 79:

    fasces,

    Plin. 7, 30, 31, § 112; cf. Cic. Brut. 6, 22:

    capillum,

    to let grow, Plin. Ep. 7, 27, 14; Sen. Cons. ad Pol. 36, 5:

    crinem barbamque,

    Tac. G. 31; Suet. Caes. 67; id. Aug. 23; id. Calig. 47.—Mid.:

    Tiberis aestate summittitur,

    sinks, falls, Plin. Ep. 5, 6, 12.—
    2.
    Trop., to lower, let down, make lower, reduce, moderate, etc.:

    ut ii, qui superiores sunt, summittere se debent in amicitiā: sic quodammodo inferiores extollere,

    condescend, Cic. Lael. 20, 72:

    tributim summisi me et supplicavi,

    id. Planc. 10, 24:

    summittere se in humilitatem causam dicentium,

    Liv. 38, 52, 2:

    summittere se in privatum fastigium,

    id. 27, 31, 6:

    ut in actoribus Graecis fieri videmus, saepe illum, qui est secundarum aut tertiarum partium, cum possit aliquanto clarius dicere, quam ipse primarium, multum summittere, ut ille princeps quam maxime excellat,

    to moderate his efforts, restrain himself, Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    inceptum frustra submitte furorem,

    Verg. A. 12, 832: orationem tam summittere quam attollere decet, to sink, i. e. speak in a plain style, Plin. Ep. 3, 13, 4:

    ut illud lene aut ascendit ad fortiora aut ad tenuiora summittitur,

    Quint. 12, 10, 67; cf.:

    quando attollenda vel summittenda sit vox,

    id. 1, 8, 1:

    (soni) cum intentione summittendā sunt temperandi,

    id. 11, 3, 42: (praeceptorem) summittentem se ad mensuram discentis, accommodating his instructions to the capacity, etc., id. 2, 3, 7:

    ad calamitates animos,

    to submit, bow, Liv. 23, 25: animum periculo, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 3:

    animos amori,

    to surrender, Verg. A. 4, 414:

    se temporibus,

    Sen. Tranq. An. 4, 1:

    verba summittere,

    to speak humbly, id. Ep. 11, 7; id. Vit. Beat. 17, 1:

    alicui se,

    to yield precedence, Just. 13, 2, 3:

    se culpae,

    i. e. to commit, Ov. H. 4, 151:

    furorem,

    to put down, quell, Verg. A. 12, 832:

    neque enim pudor sed aemuli pretia submittunt,

    Plin. 29, 1, 8, § 21:

    proinde ne submiseris te,

    be not disheartened, Sen. Cons. Marc. 5, 6.—With dat.:

    nimis videtur submisisse temporibus se Athenodorus,

    yielded, Sen. Tranq. An. 4, 1:

    neutri fortunae se submittere,

    id. Ep. 66, 6:

    animum saevienti fortunae,

    Tac. A. 2, 72:

    ut ei aliquis se submitteret,

    accept his sovereignty, Just. 13, 2, 3.
    II.
    The signif. of the verb predominating, to send or despatch secretly, provide secretly:

    summittebat iste Timarchidem, qui moneret eos, si, etc.,

    secretly despatched, Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69.— Absol.:

    iste ad pupillae matrem summittebat,

    Cic. Verr. 2, 1, 41, § 105:

    summissis consularibus viris, qui peierarent,

    suborned, Suet. Ner. 28 init.
    B.
    In gen., to send, send off, despatch, supply (class.):

    summittit cohortes equitibus praesidio,

    Caes. B. G. 5, 58:

    subsidium alicui,

    id. ib. 2, 6; so,

    subsidium,

    id. ib. 2, 25; 4, 26; id. B. C. 1, 43:

    auxilium laborantibus,

    id. ib. 7, 85: quoad exercitus huc summittatis, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6; Juv. 1, 36:

    sibi destinatum in animo esse, imperium alicui,

    to transfer, resign, Liv. 6, 6, 7:

    vinea summittit capreas non semper edules,

    furnishes, supplies, Hor. S. 2, 4, 43. —Hence, summissus ( subm-), a, um, P. a. (acc. to I. B.).
    A.
    Lit., let down, lowered, low (very rare):

    scutis super capita densatis, stantibus primis, secundis submissioribus,

    stooping lower, Liv. 44, 9, 6:

    Caelicolae Summisso humiles intrarunt vertice postes,

    Ov. M. 8, 638:

    bracchia,

    id. P. 3, 1, 150; Col. 6, 30, 5:

    capillo summissiore,

    hanging lower down, Suet. Tib. 68:

    purpura,

    Quint. 11, 3, 159:

    oculi,

    Plin. 11, 37, 54, § 145.—
    B.
    Trop. (class. and freq.).
    1.
    Of the voice or of speech in gen., low, soft, gentle, calm, not vehement (syn.:

    lenis, suppressus): et contentā voce atrociter dicere et summissa leniter,

    Cic. Or. 17, 56:

    vox (with lenis),

    Quint. 11, 3, 63; Ov. M. 7, 90 al.:

    murmur,

    Quint. 11, 3, 45:

    oratio placida, summissa, lenis,

    Cic. de Or. 2, 43, 183; so,

    oratio,

    Caes. B. C. 3, 19; Quint. 11, 1, 9. — Comp.:

    lenior atque summissior oratio,

    Quint. 11, 1, 64:

    (sermo) miscens elata summissis,

    id. 11, 3, 43:

    actio,

    id. 7, 4, 27. — Transf., of an orator:

    forma summissi oratoris,

    Cic. Or. 26, 90; so (with humilis) id. ib. 23, 76:

    in prooemiis plerumque summissi,

    Quint. 9, 4, 138.—
    2.
    Of character or disposition.
    a.
    In a bad sense, low, mean, grovelling, abject (syn. abjectus):

    videndum est, ne quid humile, summissum, molle, effeminatum, fractum abjectumque faciamus,

    Cic. Tusc. 4, 30, 64:

    vivere neque summissum et abjectum, neque se efferentem,

    id. Off. 1, 34, 124:

    adulatio,

    Quint. 11, 1, 30. —
    b.
    In a good sense, humble, submissive (syn.:

    humilis, supplex): submissi petimus terram,

    Verg. A. 3, 93:

    causae reorum,

    Quint. 11, 3, 154:

    civitates calamitate summissiores,

    Hirt. B. G. 8, 31, 2:

    preces,

    Luc. 8, 594; cf.:

    summissa precatur,

    Val. Fl. 7, 476:

    tristem viro summissus honorem Largitur vitae,

    yielding, overcome, Stat. Th. 1, 662.—The sup. seems not to occur.—Hence, subst.: summissa, ōrum, n. (acc. to I. A. 3. supra), substitutes (sc. capita), Dig. 7, 1, 70, § 5. —
    2.
    (Sc. verba.) Calm passages, quiet sayings:

    summissa, qualia in epilogis sunt,

    Quint. 9, 4, 137.— Adv.: sum-missē ( subm-).
    1.
    Of speech, softly, gently, calmly, not loudly or harshly:

    dicere,

    Cic. de Or. 2, 53, 215.— Comp., Cic. de Or. 3, 55, 212 (opp. contentius):

    sciscitari,

    Petr. 105 fin.
    2.
    Of character, calmly, quietly, modestly, humbly, submissively:

    alicui summisse supplicare,

    Cic. Planc. 5, 12:

    scribere alicui,

    Tac. H. 3, 9 fin.:

    loqui (opp. aspere),

    Quint. 6, 5, 5:

    agere (opp. minanter),

    Ov. A. A. 3, 582.— Comp.:

    summissius se gerere,

    Cic. Off. 1, 26, 90:

    dolere,

    Claud. B. Gild. 247.—No sup.

    Lewis & Short latin dictionary > submisse

  • 18 submitto

    sum-mitto ( subm-), mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    With the force of sub predominating (mostly poet. and in post- Aug. prose; cf. subicio).
    1.
    In gen.
    a.
    To set, put, or place under or below:

    singuli agni binis nutricibus submittuntur: nec quicquam subtrahi submissis expedit,

    Col. 7, 4, 3:

    vaccas tauris (for breeding),

    Pall. Jul. 4:

    vaccas in feturam,

    id. ib. 4, 1:

    equas alternis annis,

    id. Mart. 13, 6:

    canterium vitibus,

    Col. 4, 14, 1.—
    b.
    To send or put forth below, or from below, to cause to spring forth, to send up, produce, raise:

    tellus submittit flores,

    puls forth, produces, Lucr. 1, 8: fetus (tellus), id. 1, 193:

    pabula pascendis equis (tellus),

    Luc. 4, 411:

    quo colores (humus formosa),

    Prop. 1, 2, 9; cf. poet.: non monstrum summisere Colchi Majus, did not produce (from the sowing of the dragon's teeth), Hor. C. 4, 4, 63:

    summissas tendunt alta ad Capitolia dextras,

    upraised, Sil. 12, 640; so,

    palmas,

    id. 4, 411:

    manus,

    Sen. Oedip. 226; cf.

    in a Gr. construction: summissi palmas,

    Sil. 1, 673.—
    2.
    In partic., an econom. t. t., of animals or plants, to bring up, rear, raise; to let grow, not kill or cut off (cf. alo):

    arictes,

    Varr. R. R. 2, 2, 18; 2, 3, 4; 2, 3, 8:

    tauros,

    Verg. E. 1, 46:

    pullos equorum,

    id. G. 3, 73:

    vitulos,

    id. ib. 3, 159; Col. 7, 9, 4; Dig. 7, 1, 70:

    materiam vitis constituendae causā,

    Col. Arb. 5, 1:

    frutices in semen,

    id. ib. 11, 3, 36; 4, 31, 2; 4, 14, 3;

    3, 10, 15: prata in faenum,

    to let grow for hay, Cato, R. R. 8, 1; Varr. R. R. 1, 49, 1; Col. 11, 2, 27.—
    3.
    Trop.
    (α).
    To put in the place of, substitute for, supersede (rare):

    huic vos non summittetis? hunc diutius manere patiemini?

    Cic. Prov. Cons. 4, 8:

    interim tamen, quamdiu summittantur et suppleantur capita quae demortua sunt,

    Dig. 7, 1, 70, § 1:

    necesse habebit alios fetus summittere,

    ib. 7, 1, 70, §§ 2 and 5.—
    (β).
    To cherish, court:

    aetatem omnem in stipite conteres submittendo,

    Amm. 14, 6, 13.—
    B.
    To let down, lower, sink, drop, = demittere (class. and freq., esp. in the trop. sense).
    1.
    Lit.:

    se ad pedes,

    Liv. 45, 7:

    se patri ad genua,

    Suet. Tib. 20:

    latus in herbā,

    Ov. M. 3, 23:

    caput in herbā,

    id. ib. 3, 502; cf.

    verticem,

    id. ib. 8, 638:

    genu,

    id. ib. 4, 340; Plin. 8, 1, 1, § 3; cf.:

    poplitem in terrā,

    Ov. M. 7, 191:

    aures (opp. surrigere),

    Plin. 10, 48, 67, § 132:

    oculos,

    Ov. F. 3, 372:

    faciem,

    Suet. Calig. 36; cf. id. Aug. 79:

    fasces,

    Plin. 7, 30, 31, § 112; cf. Cic. Brut. 6, 22:

    capillum,

    to let grow, Plin. Ep. 7, 27, 14; Sen. Cons. ad Pol. 36, 5:

    crinem barbamque,

    Tac. G. 31; Suet. Caes. 67; id. Aug. 23; id. Calig. 47.—Mid.:

    Tiberis aestate summittitur,

    sinks, falls, Plin. Ep. 5, 6, 12.—
    2.
    Trop., to lower, let down, make lower, reduce, moderate, etc.:

    ut ii, qui superiores sunt, summittere se debent in amicitiā: sic quodammodo inferiores extollere,

    condescend, Cic. Lael. 20, 72:

    tributim summisi me et supplicavi,

    id. Planc. 10, 24:

    summittere se in humilitatem causam dicentium,

    Liv. 38, 52, 2:

    summittere se in privatum fastigium,

    id. 27, 31, 6:

    ut in actoribus Graecis fieri videmus, saepe illum, qui est secundarum aut tertiarum partium, cum possit aliquanto clarius dicere, quam ipse primarium, multum summittere, ut ille princeps quam maxime excellat,

    to moderate his efforts, restrain himself, Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    inceptum frustra submitte furorem,

    Verg. A. 12, 832: orationem tam summittere quam attollere decet, to sink, i. e. speak in a plain style, Plin. Ep. 3, 13, 4:

    ut illud lene aut ascendit ad fortiora aut ad tenuiora summittitur,

    Quint. 12, 10, 67; cf.:

    quando attollenda vel summittenda sit vox,

    id. 1, 8, 1:

    (soni) cum intentione summittendā sunt temperandi,

    id. 11, 3, 42: (praeceptorem) summittentem se ad mensuram discentis, accommodating his instructions to the capacity, etc., id. 2, 3, 7:

    ad calamitates animos,

    to submit, bow, Liv. 23, 25: animum periculo, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 3:

    animos amori,

    to surrender, Verg. A. 4, 414:

    se temporibus,

    Sen. Tranq. An. 4, 1:

    verba summittere,

    to speak humbly, id. Ep. 11, 7; id. Vit. Beat. 17, 1:

    alicui se,

    to yield precedence, Just. 13, 2, 3:

    se culpae,

    i. e. to commit, Ov. H. 4, 151:

    furorem,

    to put down, quell, Verg. A. 12, 832:

    neque enim pudor sed aemuli pretia submittunt,

    Plin. 29, 1, 8, § 21:

    proinde ne submiseris te,

    be not disheartened, Sen. Cons. Marc. 5, 6.—With dat.:

    nimis videtur submisisse temporibus se Athenodorus,

    yielded, Sen. Tranq. An. 4, 1:

    neutri fortunae se submittere,

    id. Ep. 66, 6:

    animum saevienti fortunae,

    Tac. A. 2, 72:

    ut ei aliquis se submitteret,

    accept his sovereignty, Just. 13, 2, 3.
    II.
    The signif. of the verb predominating, to send or despatch secretly, provide secretly:

    summittebat iste Timarchidem, qui moneret eos, si, etc.,

    secretly despatched, Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69.— Absol.:

    iste ad pupillae matrem summittebat,

    Cic. Verr. 2, 1, 41, § 105:

    summissis consularibus viris, qui peierarent,

    suborned, Suet. Ner. 28 init.
    B.
    In gen., to send, send off, despatch, supply (class.):

    summittit cohortes equitibus praesidio,

    Caes. B. G. 5, 58:

    subsidium alicui,

    id. ib. 2, 6; so,

    subsidium,

    id. ib. 2, 25; 4, 26; id. B. C. 1, 43:

    auxilium laborantibus,

    id. ib. 7, 85: quoad exercitus huc summittatis, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6; Juv. 1, 36:

    sibi destinatum in animo esse, imperium alicui,

    to transfer, resign, Liv. 6, 6, 7:

    vinea summittit capreas non semper edules,

    furnishes, supplies, Hor. S. 2, 4, 43. —Hence, summissus ( subm-), a, um, P. a. (acc. to I. B.).
    A.
    Lit., let down, lowered, low (very rare):

    scutis super capita densatis, stantibus primis, secundis submissioribus,

    stooping lower, Liv. 44, 9, 6:

    Caelicolae Summisso humiles intrarunt vertice postes,

    Ov. M. 8, 638:

    bracchia,

    id. P. 3, 1, 150; Col. 6, 30, 5:

    capillo summissiore,

    hanging lower down, Suet. Tib. 68:

    purpura,

    Quint. 11, 3, 159:

    oculi,

    Plin. 11, 37, 54, § 145.—
    B.
    Trop. (class. and freq.).
    1.
    Of the voice or of speech in gen., low, soft, gentle, calm, not vehement (syn.:

    lenis, suppressus): et contentā voce atrociter dicere et summissa leniter,

    Cic. Or. 17, 56:

    vox (with lenis),

    Quint. 11, 3, 63; Ov. M. 7, 90 al.:

    murmur,

    Quint. 11, 3, 45:

    oratio placida, summissa, lenis,

    Cic. de Or. 2, 43, 183; so,

    oratio,

    Caes. B. C. 3, 19; Quint. 11, 1, 9. — Comp.:

    lenior atque summissior oratio,

    Quint. 11, 1, 64:

    (sermo) miscens elata summissis,

    id. 11, 3, 43:

    actio,

    id. 7, 4, 27. — Transf., of an orator:

    forma summissi oratoris,

    Cic. Or. 26, 90; so (with humilis) id. ib. 23, 76:

    in prooemiis plerumque summissi,

    Quint. 9, 4, 138.—
    2.
    Of character or disposition.
    a.
    In a bad sense, low, mean, grovelling, abject (syn. abjectus):

    videndum est, ne quid humile, summissum, molle, effeminatum, fractum abjectumque faciamus,

    Cic. Tusc. 4, 30, 64:

    vivere neque summissum et abjectum, neque se efferentem,

    id. Off. 1, 34, 124:

    adulatio,

    Quint. 11, 1, 30. —
    b.
    In a good sense, humble, submissive (syn.:

    humilis, supplex): submissi petimus terram,

    Verg. A. 3, 93:

    causae reorum,

    Quint. 11, 3, 154:

    civitates calamitate summissiores,

    Hirt. B. G. 8, 31, 2:

    preces,

    Luc. 8, 594; cf.:

    summissa precatur,

    Val. Fl. 7, 476:

    tristem viro summissus honorem Largitur vitae,

    yielding, overcome, Stat. Th. 1, 662.—The sup. seems not to occur.—Hence, subst.: summissa, ōrum, n. (acc. to I. A. 3. supra), substitutes (sc. capita), Dig. 7, 1, 70, § 5. —
    2.
    (Sc. verba.) Calm passages, quiet sayings:

    summissa, qualia in epilogis sunt,

    Quint. 9, 4, 137.— Adv.: sum-missē ( subm-).
    1.
    Of speech, softly, gently, calmly, not loudly or harshly:

    dicere,

    Cic. de Or. 2, 53, 215.— Comp., Cic. de Or. 3, 55, 212 (opp. contentius):

    sciscitari,

    Petr. 105 fin.
    2.
    Of character, calmly, quietly, modestly, humbly, submissively:

    alicui summisse supplicare,

    Cic. Planc. 5, 12:

    scribere alicui,

    Tac. H. 3, 9 fin.:

    loqui (opp. aspere),

    Quint. 6, 5, 5:

    agere (opp. minanter),

    Ov. A. A. 3, 582.— Comp.:

    summissius se gerere,

    Cic. Off. 1, 26, 90:

    dolere,

    Claud. B. Gild. 247.—No sup.

    Lewis & Short latin dictionary > submitto

  • 19 summissa

    sum-mitto ( subm-), mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    With the force of sub predominating (mostly poet. and in post- Aug. prose; cf. subicio).
    1.
    In gen.
    a.
    To set, put, or place under or below:

    singuli agni binis nutricibus submittuntur: nec quicquam subtrahi submissis expedit,

    Col. 7, 4, 3:

    vaccas tauris (for breeding),

    Pall. Jul. 4:

    vaccas in feturam,

    id. ib. 4, 1:

    equas alternis annis,

    id. Mart. 13, 6:

    canterium vitibus,

    Col. 4, 14, 1.—
    b.
    To send or put forth below, or from below, to cause to spring forth, to send up, produce, raise:

    tellus submittit flores,

    puls forth, produces, Lucr. 1, 8: fetus (tellus), id. 1, 193:

    pabula pascendis equis (tellus),

    Luc. 4, 411:

    quo colores (humus formosa),

    Prop. 1, 2, 9; cf. poet.: non monstrum summisere Colchi Majus, did not produce (from the sowing of the dragon's teeth), Hor. C. 4, 4, 63:

    summissas tendunt alta ad Capitolia dextras,

    upraised, Sil. 12, 640; so,

    palmas,

    id. 4, 411:

    manus,

    Sen. Oedip. 226; cf.

    in a Gr. construction: summissi palmas,

    Sil. 1, 673.—
    2.
    In partic., an econom. t. t., of animals or plants, to bring up, rear, raise; to let grow, not kill or cut off (cf. alo):

    arictes,

    Varr. R. R. 2, 2, 18; 2, 3, 4; 2, 3, 8:

    tauros,

    Verg. E. 1, 46:

    pullos equorum,

    id. G. 3, 73:

    vitulos,

    id. ib. 3, 159; Col. 7, 9, 4; Dig. 7, 1, 70:

    materiam vitis constituendae causā,

    Col. Arb. 5, 1:

    frutices in semen,

    id. ib. 11, 3, 36; 4, 31, 2; 4, 14, 3;

    3, 10, 15: prata in faenum,

    to let grow for hay, Cato, R. R. 8, 1; Varr. R. R. 1, 49, 1; Col. 11, 2, 27.—
    3.
    Trop.
    (α).
    To put in the place of, substitute for, supersede (rare):

    huic vos non summittetis? hunc diutius manere patiemini?

    Cic. Prov. Cons. 4, 8:

    interim tamen, quamdiu summittantur et suppleantur capita quae demortua sunt,

    Dig. 7, 1, 70, § 1:

    necesse habebit alios fetus summittere,

    ib. 7, 1, 70, §§ 2 and 5.—
    (β).
    To cherish, court:

    aetatem omnem in stipite conteres submittendo,

    Amm. 14, 6, 13.—
    B.
    To let down, lower, sink, drop, = demittere (class. and freq., esp. in the trop. sense).
    1.
    Lit.:

    se ad pedes,

    Liv. 45, 7:

    se patri ad genua,

    Suet. Tib. 20:

    latus in herbā,

    Ov. M. 3, 23:

    caput in herbā,

    id. ib. 3, 502; cf.

    verticem,

    id. ib. 8, 638:

    genu,

    id. ib. 4, 340; Plin. 8, 1, 1, § 3; cf.:

    poplitem in terrā,

    Ov. M. 7, 191:

    aures (opp. surrigere),

    Plin. 10, 48, 67, § 132:

    oculos,

    Ov. F. 3, 372:

    faciem,

    Suet. Calig. 36; cf. id. Aug. 79:

    fasces,

    Plin. 7, 30, 31, § 112; cf. Cic. Brut. 6, 22:

    capillum,

    to let grow, Plin. Ep. 7, 27, 14; Sen. Cons. ad Pol. 36, 5:

    crinem barbamque,

    Tac. G. 31; Suet. Caes. 67; id. Aug. 23; id. Calig. 47.—Mid.:

    Tiberis aestate summittitur,

    sinks, falls, Plin. Ep. 5, 6, 12.—
    2.
    Trop., to lower, let down, make lower, reduce, moderate, etc.:

    ut ii, qui superiores sunt, summittere se debent in amicitiā: sic quodammodo inferiores extollere,

    condescend, Cic. Lael. 20, 72:

    tributim summisi me et supplicavi,

    id. Planc. 10, 24:

    summittere se in humilitatem causam dicentium,

    Liv. 38, 52, 2:

    summittere se in privatum fastigium,

    id. 27, 31, 6:

    ut in actoribus Graecis fieri videmus, saepe illum, qui est secundarum aut tertiarum partium, cum possit aliquanto clarius dicere, quam ipse primarium, multum summittere, ut ille princeps quam maxime excellat,

    to moderate his efforts, restrain himself, Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    inceptum frustra submitte furorem,

    Verg. A. 12, 832: orationem tam summittere quam attollere decet, to sink, i. e. speak in a plain style, Plin. Ep. 3, 13, 4:

    ut illud lene aut ascendit ad fortiora aut ad tenuiora summittitur,

    Quint. 12, 10, 67; cf.:

    quando attollenda vel summittenda sit vox,

    id. 1, 8, 1:

    (soni) cum intentione summittendā sunt temperandi,

    id. 11, 3, 42: (praeceptorem) summittentem se ad mensuram discentis, accommodating his instructions to the capacity, etc., id. 2, 3, 7:

    ad calamitates animos,

    to submit, bow, Liv. 23, 25: animum periculo, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 3:

    animos amori,

    to surrender, Verg. A. 4, 414:

    se temporibus,

    Sen. Tranq. An. 4, 1:

    verba summittere,

    to speak humbly, id. Ep. 11, 7; id. Vit. Beat. 17, 1:

    alicui se,

    to yield precedence, Just. 13, 2, 3:

    se culpae,

    i. e. to commit, Ov. H. 4, 151:

    furorem,

    to put down, quell, Verg. A. 12, 832:

    neque enim pudor sed aemuli pretia submittunt,

    Plin. 29, 1, 8, § 21:

    proinde ne submiseris te,

    be not disheartened, Sen. Cons. Marc. 5, 6.—With dat.:

    nimis videtur submisisse temporibus se Athenodorus,

    yielded, Sen. Tranq. An. 4, 1:

    neutri fortunae se submittere,

    id. Ep. 66, 6:

    animum saevienti fortunae,

    Tac. A. 2, 72:

    ut ei aliquis se submitteret,

    accept his sovereignty, Just. 13, 2, 3.
    II.
    The signif. of the verb predominating, to send or despatch secretly, provide secretly:

    summittebat iste Timarchidem, qui moneret eos, si, etc.,

    secretly despatched, Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69.— Absol.:

    iste ad pupillae matrem summittebat,

    Cic. Verr. 2, 1, 41, § 105:

    summissis consularibus viris, qui peierarent,

    suborned, Suet. Ner. 28 init.
    B.
    In gen., to send, send off, despatch, supply (class.):

    summittit cohortes equitibus praesidio,

    Caes. B. G. 5, 58:

    subsidium alicui,

    id. ib. 2, 6; so,

    subsidium,

    id. ib. 2, 25; 4, 26; id. B. C. 1, 43:

    auxilium laborantibus,

    id. ib. 7, 85: quoad exercitus huc summittatis, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6; Juv. 1, 36:

    sibi destinatum in animo esse, imperium alicui,

    to transfer, resign, Liv. 6, 6, 7:

    vinea summittit capreas non semper edules,

    furnishes, supplies, Hor. S. 2, 4, 43. —Hence, summissus ( subm-), a, um, P. a. (acc. to I. B.).
    A.
    Lit., let down, lowered, low (very rare):

    scutis super capita densatis, stantibus primis, secundis submissioribus,

    stooping lower, Liv. 44, 9, 6:

    Caelicolae Summisso humiles intrarunt vertice postes,

    Ov. M. 8, 638:

    bracchia,

    id. P. 3, 1, 150; Col. 6, 30, 5:

    capillo summissiore,

    hanging lower down, Suet. Tib. 68:

    purpura,

    Quint. 11, 3, 159:

    oculi,

    Plin. 11, 37, 54, § 145.—
    B.
    Trop. (class. and freq.).
    1.
    Of the voice or of speech in gen., low, soft, gentle, calm, not vehement (syn.:

    lenis, suppressus): et contentā voce atrociter dicere et summissa leniter,

    Cic. Or. 17, 56:

    vox (with lenis),

    Quint. 11, 3, 63; Ov. M. 7, 90 al.:

    murmur,

    Quint. 11, 3, 45:

    oratio placida, summissa, lenis,

    Cic. de Or. 2, 43, 183; so,

    oratio,

    Caes. B. C. 3, 19; Quint. 11, 1, 9. — Comp.:

    lenior atque summissior oratio,

    Quint. 11, 1, 64:

    (sermo) miscens elata summissis,

    id. 11, 3, 43:

    actio,

    id. 7, 4, 27. — Transf., of an orator:

    forma summissi oratoris,

    Cic. Or. 26, 90; so (with humilis) id. ib. 23, 76:

    in prooemiis plerumque summissi,

    Quint. 9, 4, 138.—
    2.
    Of character or disposition.
    a.
    In a bad sense, low, mean, grovelling, abject (syn. abjectus):

    videndum est, ne quid humile, summissum, molle, effeminatum, fractum abjectumque faciamus,

    Cic. Tusc. 4, 30, 64:

    vivere neque summissum et abjectum, neque se efferentem,

    id. Off. 1, 34, 124:

    adulatio,

    Quint. 11, 1, 30. —
    b.
    In a good sense, humble, submissive (syn.:

    humilis, supplex): submissi petimus terram,

    Verg. A. 3, 93:

    causae reorum,

    Quint. 11, 3, 154:

    civitates calamitate summissiores,

    Hirt. B. G. 8, 31, 2:

    preces,

    Luc. 8, 594; cf.:

    summissa precatur,

    Val. Fl. 7, 476:

    tristem viro summissus honorem Largitur vitae,

    yielding, overcome, Stat. Th. 1, 662.—The sup. seems not to occur.—Hence, subst.: summissa, ōrum, n. (acc. to I. A. 3. supra), substitutes (sc. capita), Dig. 7, 1, 70, § 5. —
    2.
    (Sc. verba.) Calm passages, quiet sayings:

    summissa, qualia in epilogis sunt,

    Quint. 9, 4, 137.— Adv.: sum-missē ( subm-).
    1.
    Of speech, softly, gently, calmly, not loudly or harshly:

    dicere,

    Cic. de Or. 2, 53, 215.— Comp., Cic. de Or. 3, 55, 212 (opp. contentius):

    sciscitari,

    Petr. 105 fin.
    2.
    Of character, calmly, quietly, modestly, humbly, submissively:

    alicui summisse supplicare,

    Cic. Planc. 5, 12:

    scribere alicui,

    Tac. H. 3, 9 fin.:

    loqui (opp. aspere),

    Quint. 6, 5, 5:

    agere (opp. minanter),

    Ov. A. A. 3, 582.— Comp.:

    summissius se gerere,

    Cic. Off. 1, 26, 90:

    dolere,

    Claud. B. Gild. 247.—No sup.

    Lewis & Short latin dictionary > summissa

  • 20 summitto

    sum-mitto ( subm-), mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    With the force of sub predominating (mostly poet. and in post- Aug. prose; cf. subicio).
    1.
    In gen.
    a.
    To set, put, or place under or below:

    singuli agni binis nutricibus submittuntur: nec quicquam subtrahi submissis expedit,

    Col. 7, 4, 3:

    vaccas tauris (for breeding),

    Pall. Jul. 4:

    vaccas in feturam,

    id. ib. 4, 1:

    equas alternis annis,

    id. Mart. 13, 6:

    canterium vitibus,

    Col. 4, 14, 1.—
    b.
    To send or put forth below, or from below, to cause to spring forth, to send up, produce, raise:

    tellus submittit flores,

    puls forth, produces, Lucr. 1, 8: fetus (tellus), id. 1, 193:

    pabula pascendis equis (tellus),

    Luc. 4, 411:

    quo colores (humus formosa),

    Prop. 1, 2, 9; cf. poet.: non monstrum summisere Colchi Majus, did not produce (from the sowing of the dragon's teeth), Hor. C. 4, 4, 63:

    summissas tendunt alta ad Capitolia dextras,

    upraised, Sil. 12, 640; so,

    palmas,

    id. 4, 411:

    manus,

    Sen. Oedip. 226; cf.

    in a Gr. construction: summissi palmas,

    Sil. 1, 673.—
    2.
    In partic., an econom. t. t., of animals or plants, to bring up, rear, raise; to let grow, not kill or cut off (cf. alo):

    arictes,

    Varr. R. R. 2, 2, 18; 2, 3, 4; 2, 3, 8:

    tauros,

    Verg. E. 1, 46:

    pullos equorum,

    id. G. 3, 73:

    vitulos,

    id. ib. 3, 159; Col. 7, 9, 4; Dig. 7, 1, 70:

    materiam vitis constituendae causā,

    Col. Arb. 5, 1:

    frutices in semen,

    id. ib. 11, 3, 36; 4, 31, 2; 4, 14, 3;

    3, 10, 15: prata in faenum,

    to let grow for hay, Cato, R. R. 8, 1; Varr. R. R. 1, 49, 1; Col. 11, 2, 27.—
    3.
    Trop.
    (α).
    To put in the place of, substitute for, supersede (rare):

    huic vos non summittetis? hunc diutius manere patiemini?

    Cic. Prov. Cons. 4, 8:

    interim tamen, quamdiu summittantur et suppleantur capita quae demortua sunt,

    Dig. 7, 1, 70, § 1:

    necesse habebit alios fetus summittere,

    ib. 7, 1, 70, §§ 2 and 5.—
    (β).
    To cherish, court:

    aetatem omnem in stipite conteres submittendo,

    Amm. 14, 6, 13.—
    B.
    To let down, lower, sink, drop, = demittere (class. and freq., esp. in the trop. sense).
    1.
    Lit.:

    se ad pedes,

    Liv. 45, 7:

    se patri ad genua,

    Suet. Tib. 20:

    latus in herbā,

    Ov. M. 3, 23:

    caput in herbā,

    id. ib. 3, 502; cf.

    verticem,

    id. ib. 8, 638:

    genu,

    id. ib. 4, 340; Plin. 8, 1, 1, § 3; cf.:

    poplitem in terrā,

    Ov. M. 7, 191:

    aures (opp. surrigere),

    Plin. 10, 48, 67, § 132:

    oculos,

    Ov. F. 3, 372:

    faciem,

    Suet. Calig. 36; cf. id. Aug. 79:

    fasces,

    Plin. 7, 30, 31, § 112; cf. Cic. Brut. 6, 22:

    capillum,

    to let grow, Plin. Ep. 7, 27, 14; Sen. Cons. ad Pol. 36, 5:

    crinem barbamque,

    Tac. G. 31; Suet. Caes. 67; id. Aug. 23; id. Calig. 47.—Mid.:

    Tiberis aestate summittitur,

    sinks, falls, Plin. Ep. 5, 6, 12.—
    2.
    Trop., to lower, let down, make lower, reduce, moderate, etc.:

    ut ii, qui superiores sunt, summittere se debent in amicitiā: sic quodammodo inferiores extollere,

    condescend, Cic. Lael. 20, 72:

    tributim summisi me et supplicavi,

    id. Planc. 10, 24:

    summittere se in humilitatem causam dicentium,

    Liv. 38, 52, 2:

    summittere se in privatum fastigium,

    id. 27, 31, 6:

    ut in actoribus Graecis fieri videmus, saepe illum, qui est secundarum aut tertiarum partium, cum possit aliquanto clarius dicere, quam ipse primarium, multum summittere, ut ille princeps quam maxime excellat,

    to moderate his efforts, restrain himself, Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    inceptum frustra submitte furorem,

    Verg. A. 12, 832: orationem tam summittere quam attollere decet, to sink, i. e. speak in a plain style, Plin. Ep. 3, 13, 4:

    ut illud lene aut ascendit ad fortiora aut ad tenuiora summittitur,

    Quint. 12, 10, 67; cf.:

    quando attollenda vel summittenda sit vox,

    id. 1, 8, 1:

    (soni) cum intentione summittendā sunt temperandi,

    id. 11, 3, 42: (praeceptorem) summittentem se ad mensuram discentis, accommodating his instructions to the capacity, etc., id. 2, 3, 7:

    ad calamitates animos,

    to submit, bow, Liv. 23, 25: animum periculo, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 3:

    animos amori,

    to surrender, Verg. A. 4, 414:

    se temporibus,

    Sen. Tranq. An. 4, 1:

    verba summittere,

    to speak humbly, id. Ep. 11, 7; id. Vit. Beat. 17, 1:

    alicui se,

    to yield precedence, Just. 13, 2, 3:

    se culpae,

    i. e. to commit, Ov. H. 4, 151:

    furorem,

    to put down, quell, Verg. A. 12, 832:

    neque enim pudor sed aemuli pretia submittunt,

    Plin. 29, 1, 8, § 21:

    proinde ne submiseris te,

    be not disheartened, Sen. Cons. Marc. 5, 6.—With dat.:

    nimis videtur submisisse temporibus se Athenodorus,

    yielded, Sen. Tranq. An. 4, 1:

    neutri fortunae se submittere,

    id. Ep. 66, 6:

    animum saevienti fortunae,

    Tac. A. 2, 72:

    ut ei aliquis se submitteret,

    accept his sovereignty, Just. 13, 2, 3.
    II.
    The signif. of the verb predominating, to send or despatch secretly, provide secretly:

    summittebat iste Timarchidem, qui moneret eos, si, etc.,

    secretly despatched, Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69.— Absol.:

    iste ad pupillae matrem summittebat,

    Cic. Verr. 2, 1, 41, § 105:

    summissis consularibus viris, qui peierarent,

    suborned, Suet. Ner. 28 init.
    B.
    In gen., to send, send off, despatch, supply (class.):

    summittit cohortes equitibus praesidio,

    Caes. B. G. 5, 58:

    subsidium alicui,

    id. ib. 2, 6; so,

    subsidium,

    id. ib. 2, 25; 4, 26; id. B. C. 1, 43:

    auxilium laborantibus,

    id. ib. 7, 85: quoad exercitus huc summittatis, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6; Juv. 1, 36:

    sibi destinatum in animo esse, imperium alicui,

    to transfer, resign, Liv. 6, 6, 7:

    vinea summittit capreas non semper edules,

    furnishes, supplies, Hor. S. 2, 4, 43. —Hence, summissus ( subm-), a, um, P. a. (acc. to I. B.).
    A.
    Lit., let down, lowered, low (very rare):

    scutis super capita densatis, stantibus primis, secundis submissioribus,

    stooping lower, Liv. 44, 9, 6:

    Caelicolae Summisso humiles intrarunt vertice postes,

    Ov. M. 8, 638:

    bracchia,

    id. P. 3, 1, 150; Col. 6, 30, 5:

    capillo summissiore,

    hanging lower down, Suet. Tib. 68:

    purpura,

    Quint. 11, 3, 159:

    oculi,

    Plin. 11, 37, 54, § 145.—
    B.
    Trop. (class. and freq.).
    1.
    Of the voice or of speech in gen., low, soft, gentle, calm, not vehement (syn.:

    lenis, suppressus): et contentā voce atrociter dicere et summissa leniter,

    Cic. Or. 17, 56:

    vox (with lenis),

    Quint. 11, 3, 63; Ov. M. 7, 90 al.:

    murmur,

    Quint. 11, 3, 45:

    oratio placida, summissa, lenis,

    Cic. de Or. 2, 43, 183; so,

    oratio,

    Caes. B. C. 3, 19; Quint. 11, 1, 9. — Comp.:

    lenior atque summissior oratio,

    Quint. 11, 1, 64:

    (sermo) miscens elata summissis,

    id. 11, 3, 43:

    actio,

    id. 7, 4, 27. — Transf., of an orator:

    forma summissi oratoris,

    Cic. Or. 26, 90; so (with humilis) id. ib. 23, 76:

    in prooemiis plerumque summissi,

    Quint. 9, 4, 138.—
    2.
    Of character or disposition.
    a.
    In a bad sense, low, mean, grovelling, abject (syn. abjectus):

    videndum est, ne quid humile, summissum, molle, effeminatum, fractum abjectumque faciamus,

    Cic. Tusc. 4, 30, 64:

    vivere neque summissum et abjectum, neque se efferentem,

    id. Off. 1, 34, 124:

    adulatio,

    Quint. 11, 1, 30. —
    b.
    In a good sense, humble, submissive (syn.:

    humilis, supplex): submissi petimus terram,

    Verg. A. 3, 93:

    causae reorum,

    Quint. 11, 3, 154:

    civitates calamitate summissiores,

    Hirt. B. G. 8, 31, 2:

    preces,

    Luc. 8, 594; cf.:

    summissa precatur,

    Val. Fl. 7, 476:

    tristem viro summissus honorem Largitur vitae,

    yielding, overcome, Stat. Th. 1, 662.—The sup. seems not to occur.—Hence, subst.: summissa, ōrum, n. (acc. to I. A. 3. supra), substitutes (sc. capita), Dig. 7, 1, 70, § 5. —
    2.
    (Sc. verba.) Calm passages, quiet sayings:

    summissa, qualia in epilogis sunt,

    Quint. 9, 4, 137.— Adv.: sum-missē ( subm-).
    1.
    Of speech, softly, gently, calmly, not loudly or harshly:

    dicere,

    Cic. de Or. 2, 53, 215.— Comp., Cic. de Or. 3, 55, 212 (opp. contentius):

    sciscitari,

    Petr. 105 fin.
    2.
    Of character, calmly, quietly, modestly, humbly, submissively:

    alicui summisse supplicare,

    Cic. Planc. 5, 12:

    scribere alicui,

    Tac. H. 3, 9 fin.:

    loqui (opp. aspere),

    Quint. 6, 5, 5:

    agere (opp. minanter),

    Ov. A. A. 3, 582.— Comp.:

    summissius se gerere,

    Cic. Off. 1, 26, 90:

    dolere,

    Claud. B. Gild. 247.—No sup.

    Lewis & Short latin dictionary > summitto

См. также в других словарях:

  • The Calm — EP Insane Clown Posse …   Википедия

  • The Calm Before the Storm — The Calm Before the Storm …   Википедия

  • (the) calm before the storm — the calm/lull/before the storm phrase a quiet time just before problems start Thesaurus: periods of quiet and calmsynonym general periods of timehyponym Main entry …   Useful english dictionary

  • the calm/lull before the storm — a period of quiet that comes before a time of activity, excitement, violence, etc. The college was quiet that morning, but it was the calm before the storm. Thousands of students would arrive later. • • • Main Entry: ↑storm …   Useful english dictionary

  • the calm before the storm — the quiet time just before anger or an attack    The enemy is planning an attack. This is the calm before the storm …   English idioms

  • The Calm — Infobox Album | Name = The Calm Artist = Insane Clown Posse Type = EP Released = May 17, 2005 Recorded = The Lotus Pod Detroit, MI Genre = Horrorcore, Midwest hip hop Length = 27:26 Label = Psychopathic Records Producer = Insane Clown Posse… …   Wikipedia

  • The Calm Before the Storm — Infobox Album Name = The Calm Before The Storm Type = album Artist = Tech N9ne Released = 1999 Recorded = Genre = Hip hop Length = 72:24 Label = Midwestside Records Producer = Last album = This album = The Calm Before The Storm (1999) Next album …   Wikipedia

  • the calm before the storm — I see storm II the calm (or lull) before the storm a period of unusual tranquility or stability that seems likely to presage difficult times * * * the calm before the storm see ↑storm, 1 • • • Main Entry: ↑calm …   Useful english dictionary

  • (the) calm before the storm — a peaceful and quiet period before a period of activity or trouble. The family are arriving this afternoon so I m just sitting down with a cup of coffee, enjoying the calm before the storm …   New idioms dictionary

  • Storm Before The Calm — Album par Dekapitator Sortie 24 juillet 2007 Enregistrement début 2007 Durée 39.55 Genre Thrash metal Label …   Wikipédia en Français

  • Making History: The Calm & The Storm — Developer(s) Muzzy Lane Publisher(s) Muzzy Lane …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»